Page 56 - รายงานการสำรวจดินเขตพัฒนาที่ดินลุ่มน้ำคลองวังยาวแปลงที่ สบ. 4 จังหวัดสระบุรี : พื้นที่ดำเนินการ บ้านหนองมะกรูด หมู่ที่ 12 บ้านซับสนุ่น หมู่ที่ 9 บ้านซับขอน หมู่ที่ 12 และบ้านหนองจอก หมู่ที่ 8 ตำบลหนองย่างเสือ อำเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี ลุ่มน่ำสาขาแม่น้ำป่าสักตอนล่าง (รหัส 1208) ลุ่มน้ำหลักแม่น้ำป่าสัก (รหัส 12)
P. 56
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
43
จากตัวเลขสถิติขอมูลสภาพภูมิอากาศ เฉลี่ยในรอบ 10 ป (พ.ศ. 2551-2560)
ของจังหวัดลพบุรี (ตารางที่ 12) เมื่อนําคาปริมาณน้ําฝนเฉลี่ย คาศักยการคายระเหยน้ํา คือ ปริมาณ
การคายระเหยน้ําในสภาพดินมีความชื้นเพียงพอที่จะใหพืชนําไปใชไดตลอดเวลา ประมาณคาโดยใช
โปรแกรม Cropwat ตามสูตรของ Penman-Monteith และ 0.5 ของคาศักยการคายระเหยน้ํา
มาวิเคราะหสภาพสมดุลของน้ําเพื่อการเกษตร (ภาพที่ 4) ตามหลักเกณฑดังกลาวสรุปได ดังนี้
1) ชวงฤดูกาลเพาะปลูกเริ่มตั้งแตตนเดือนเมษายน (ปริมาณน้ําฝนสูงกวาครึ่งหนึ่ง
ของศักยการคายระเหยน้ํา) จนกระทั่งถึงตนเดือนพฤศจิกายน (ปริมาณน้ําฝนต่ํากวาครึ่งหนึ่งของศักย
การคายระเหยน้ํา) และชวงระหวางตนเดือนมิถุนายนถึงตนเดือนตุลาคมจะมีฝนตกมากจนทําใหมี
ปริมาณน้ํามากเกินพอความตองการของพืช (ปริมาณน้ําฝนสูงกวาศักยการคายระเหยน้ํา)
2) ชวงระยะเวลาที่เหมาะสมในการเพาะปลูก ซึ่งเปนชวงเวลาดินที่มีความชื้นและมี
ปริมาณน้ําฝนเพียงพอสําหรับการเจริญเติบโตของพืชจะอยูในชวงตนเดือนเมษายน ถึงตนเดือน
พฤศจิกายน
3) ชวงระยะเวลาที่ไมเหมาะสมสําหรับการปลูกพืช คือ กลางเดือนพฤศจิกายนถึง
ปลายเดือนมีนาคม เนื่องจากความชื้นในดินลดลงและปริมาณฝนตกนอยกรณีที่ตองปลูกพืชในชวงนี้
จะเสี่ยงตอการขาดแคลนน้ํา พืชที่จะปลูกควรเลือกพืชที่ใชน้ํานอย ทนแลง และควรมีแหลงน้ําสํารอง
4. สภาพทางน้ําและแหลงน้ํา
ในพื้นที่เขตพัฒนาที่ดินลุมน้ําคลองวังยาง จังหวัดสระบุรี มีแบบรูปทางน้ําเปนแบบกิ่งไม
(dendritic drainage pattern) เปนทางน้ําธรรมชาติขนาดเล็ก โดยสวนใหญจะมีน้ําเฉพาะฤดูฝน
ระบบลําธารของเขตพัฒนาที่ดินลุมน้ําคลองวังยาง แสดงไวดังภาพที่ 5
สภาพทางน้ําในเขตพัฒนาที่ดินลุมน้ําคลองวังยาง สามารถแบงตามการไหลของของน้ําได
2 แบบ ไดแก ทางน้ําที่มีน้ําไหลตามฤดูกาล และทางน้ําที่มีน้ําไหลตลอดป ทางน้ําที่มีน้ําไหลตลอดป
ไดแก คลองกระทิง คลองโปรงกระเพรา คลองวังมวง คลองวังยาง คลองสวนมะเดื่อ คลองสุคต
หวยไคร หวยจิก หวยไทย หวยน้ําซับ หวยบง หวยแฟน หวยมะเกลือ หวยยาง หวยลาด หวยหิน และ
หวยใหญ แหลงน้ําสวนใหญไหลมาจากบริเวณดานทิศตะวันออกและไหลมาบรรจบกันลงสูเขื่อนปาสัก
ชลสิทธิ์ที่อยูบริเวณทิศตะวันตกของพื้นที่ลุมน้ํา
นอกจากแหลงน้ําตามธรรมชาติแลวยังมีแหลงน้ําผิวดิน ไดแก บอน้ําในไรนา ความจุ 1,260
ลูกบาศกเมตร จํานวน 37 บอ ความจุน้ําประมาณ 46,620 ลูกบาศกเมตร อางเก็บน้ํา 1 แหง ไดแก
อางเก็บน้ําหนองผักหนอก ฝาย 4 แหง ตั้งอยูที่บานหนองผักหนอก 3 แหง บานหนองมะกูด 1 แหง
แหลงน้ําใตดิน ไดแก บอบาดาลจํานวน 238 บอ เปนบอน้ําเพื่อการเกษตรจํานวน 68 บอ ปริมาณน้ํา
2,377 ลูกบาศกเมตรตอชั่วโมง บอน้ําเพื่ออุปโภค-บริโภค จํานวน 170 บอ ปริมาณน้ํา 1,184.89
ลูกบาศกเมตรตอชั่วโมง (ศูนยสารสนเทศทรัพยากรน้ําบาดาล, 2560)
