Page 60 - รายงานการสำรวจดินเขตพัฒนาที่ดินลุ่มน้ำคลองวังยาวแปลงที่ สบ. 4 จังหวัดสระบุรี : พื้นที่ดำเนินการ บ้านหนองมะกรูด หมู่ที่ 12 บ้านซับสนุ่น หมู่ที่ 9 บ้านซับขอน หมู่ที่ 12 และบ้านหนองจอก หมู่ที่ 8 ตำบลหนองย่างเสือ อำเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี ลุ่มน่ำสาขาแม่น้ำป่าสักตอนล่าง (รหัส 1208) ลุ่มน้ำหลักแม่น้ำป่าสัก (รหัส 12)

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
45

5. ชั้นคุณภาพลุมน้ํา

จากการวิเคราะหชั้นคุณภาพลุมน้ําในเขตพัฒนาที่ดินลุมน้ําคลองวังยาง จังหวัดสระบุรี
สามารถจําแนกชั้นคุณภาพลุมน้ําได ดังนี้ (ตารางที่ 13 และ ภาพที่ 6)

1. พื้นที่ลุมน้ําชั้นที่ 1 หมายถึง พื้นที่ภายในลุมน้ําที่ควรจะตองสงวนรักษาไวเปน
พื้นที่ตนน้ําลําธารโดยเฉพาะ เนื่องจากมีลักษณะและสมบัติที่อาจมีผลกระทบทางสิ่งแวดลอมจากการ

เปลี่ยนแปลงการใชที่ดินไดงายและรุนแรงไมวาพื้นที่จะมีปาหรือไมมีปาปกคลุมก็ตาม มีเนื้อที่ 23,029 ไร
หรือรอยละ 8.71 โดยในพื้นที่ลุมน้ําชั้นที่ 1 จะแบงออกเปน 2 ระดับชั้นยอย คือ
1) พื้นที่ลุมน้ําชั้นที่ 1A หมายถึง พื้นที่ลุมน้ําชั้นที่ 1 ที่ยังคงมีสภาพปาสมบูรณ
ปรากฏอยูในป พ.ศ. 2525 ซึ่งจําเปนจะตองสงวนรักษาไวเปนพื้นที่ตนน้ําลําธารและเปนทรัพยากร

ปาไม มีเนื้อที่ 11,781 ไร หรือรอยละ 4.46
2) พื้นที่ลุมน้ําชั้นที่ 1B หมายถึง พื้นที่ลุมน้ําชั้นที่ 1 ซึ่งสภาพปาสวนใหญในพื้นที่
ไดถูกทําลายดัดแปลง หรือเปลี่ยนแปลงไปเพื่อพัฒนาการใชที่ดินรูปแบบอื่น กอนหนาป พ.ศ. 2525 และ

การใชที่ดินหรือการพัฒนารูปแบบตาง ๆ ที่ดําเนินการไปแลวจะตองมีมาตรการควบคุมเปนพิเศษ
มีเนื้อที่ 11,248 ไร หรือรอยละ 4.25
2. พื้นที่ลุมน้ําชั้นที่ 2 หมายถึง พื้นที่ภายในลุมน้ําซึ่งมีคาดัชนีชั้นคุณภาพลุมน้ําที่

ลักษณะทั่วไปมีคุณภาพเหมาะตอการเปนตนน้ําลําธารในระดับรองลงมาจากพื้นที่ลุมน้ําชั้นที่ 1
สามารถนํามาใชประโยชนเพื่อกิจการที่สําคัญได เชน การทําเหมืองแร เปนตน มีเนื้อที่ 20,392 ไร
หรือรอยละ 7.71

3. พื้นที่ลุมน้ําชั้นที่ 3 หมายถึง พื้นที่ภายในลุมน้ําที่โดยทั่วไปสามารถใชประโยชนได
ทั้งกิจกรรมทําไมเหมืองแรและปลูกพืชกสิกรรมประเภทไมยืนตน มีเนื้อที่ 62,195 ไร หรือรอยละ 23.52
4. พื้นที่ลุมน้ําชั้นที่ 4 หมายถึง พื้นที่สภาพปาภายในลุมน้ํา ไดถูกบุกรุกแผวถางเปน

ที่ใชประโยชนเพื่อกิจการพืชไรเปนสวนใหญ มีเนื้อที่ 74,233 ไร หรือรอยละ 28.08
5. พื้นที่ลุมน้ําชั้นที่ 5 หมายถึง ลักษณะพื้นที่โดยทั่วไปเปนที่ราบหรือที่ลุม หรือเนิน
ลาดเอียงเล็กนอยและสวนใหญปาไมไดถูกบุกรุกแผวถางเพื่อประโยชนดานเกษตรกรรม โดยเฉพาะ

ทํานาและกิจการอื่น ๆ ไปแลว มีเนื้อที่ 84,546 ไร หรือรอยละ 31.98

ตารางที่ 13 ชั้นคุณภาพลุมน้ํา เขตพัฒนาที่ดินลุมน้ําคลองวังยาง จังหวัดสระบุรี

เนื้อที่
ชั้นคุณภาพลุมน้ํา
ไร รอยละ
พื้นที่ลุมน้ําชั้นที่ 1A 11,781 4.46

พื้นที่ลุมน้ําชั้นที่ 1B 11,248 4.25
พื้นที่ลุมน้ําชั้นที่ 2 20,392 7.71
พื้นที่ลุมน้ําชั้นที่ 3 62,195 23.52

พื้นที่ลุมน้ําชั้นที่ 4 74,233 28.08
พื้นที่ลุมน้ําชั้นที่ 5 84,546 31.98
รวมเนื้อที่ทั้งหมด 264,395 100.00

หมายเหตุ : วิเคราะหโดยระบบสารสนเทศภูมิศาสตร