Page 84 - เปรียบเทียบพันธุ์หญ้าแฝกและพืชคลุมดินต่อการฟื้นฟูและการปรับปรุงสมบัติทางกายภาพและเคมีของดิน

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

56

3. ความสัมพันธระหวางสมบัติดินบางประการกับมวลชีวภาพของหญาแฝกและพืชคลุมดิน
จากการศึกษาความสัมพันธระหวางปจจัยตัวชี้วัดมวลชีวภาพของหญาแฝกและพืชคลุมดิน และปจจัย

สมบัติของดินประกอบดวย ความหนาแนนรวมของดิน ปริมาณความชื้นในดิน ปริมาณอินทรียวัตถุในดิน
ปริมาณธาตุอาหารฟอสฟอรัส และโพแทสเซียมที่เปนประโยชนในดินที่ระดับความลึกของดิน 0-50 เซนติเมตร
พบวามวลชีวภาพหญาแฝกทั้งสวนเหนือดินและสวนใตดินมีความสัมพันธในทิศทางเดียวกัน ซึ่งสงผลตอ
ความหนาแนนดินลดลง อินทรียวัตถุในดินเพิ่มขึ้น ความชื้นในดินเพิ่มขึ้น ฟอสฟอรัสที่เปนประโยชนเพิ่มขึ้น

ในขณะที่มวลชีวภาพของพืชคลุมดินไมมีความสัมพันธกับสมบัติของดิน โดยมีรายละเอียดดังนี้
3.1 ความหนาแนนรวมของดิน
จากการศึกษาความหนาแนนรวมของดินมีความสัมพันธกับมวลชีวภาพน้ําหนักใบหญาแฝก (r =-0.78**)
และน้ําหนักรากหญาแฝก (r = -0.70**) ในทางลบ ซึ่งสอดคลองกับผลการศึกษาของอรรณพ และคณะ (2555)

รายงานวาดินที่ไดรับมวลชีวภาพซึ่งเปนแหลงปริมาณอินทรียคารบอนในดินสูงทําใหความหนาแนนรวมของดิน
ลดลง โดยเฉพาะเศษซากที่มีองคประกอบทางเคมีที่ตานทานการสลายตัวสูงเชน ลิกนินและโพลีฟนอล
(Puttaso et al., 2011) จากความสัมพันธนี้ชี้ใหเห็นวาน้ําหนักใบของหญาแฝกที่เพิ่มขึ้นมีผลทําใหความ
หนาแนนรวมของดินลดลง ทั้งนี้อาจเนื่องจากใบของหญาแฝกที่มีการตัดใบคลุมผิวดินอยางตอเนื่องทุก 4 เดือน

ซึ่งเกิดการทับถมลงบนผิวดิน และบางสวนของใบหญาแฝกสัมผัสกับผิวหนาดินเกิดการยอยสลายและเกิดการ
สะสมปริมาณอินทรียวัตถุในดินเพิ่มขึ้นและทําใหโครงสรางดินรวนซุยไมแนนทึบ ประกอบกับระบบใตดิน
ภายใตการปลูกหญาแฝกที่มีการแผกระจายของระบบรากอยูเปนจํานวนมากยิ่งสงเสริมชวยทําใหโครงสรางดิน

รวนซุยขึ้น และจากการศึกษาพบวาความหนาแนนรวมของดินมีความสัมพันธทางลบกับปริมาณอินทรียวัตถุใน
ดิน (r =-0.70**) อีกทั้งในบริเวณที่มีรากหญาแฝกจํานวนมากกอใหเกิดกิจกรรมทางชีวภาพสูงผานการ
ดํารงชีวิตสิ่งมีชีวิตทั้งขนาดเล็กและขนาดใหญโดยเฉพาะในสภาพที่มีพืชปกคลุมอยางหนาแนน เชน เกิด
กิจกรรมการยอยสลายของเศษซากของใบหญาแฝก และรากที่ตายผานกิจกรรมของจุลินทรียหรือสิ่งมีชีวิตซึ่ง
สงผลดีตอสมบัติดินทางกายภาพ (โครงสรางของดิน) ความอุดมสมบูรณของดิน และการหมุนเวียนธาตุอาหาร

(Leaungvutiviroj et al. 2010) สงเสริมความสามารถในการซาบซึมน้ํา รวมถึงการชอนไชดินของรากพืช
ไสเดือน และแมลงในดินซึ่งชวยใหดินมีชองวางมากขึ้น ความหนาแนนรวมของดินลดลง การนําน้ําไดดีขึ้น
(María and Briones, 2014) จุฑามาศ (2557) รายงานวาการปลูกพืชแบบผสมผสาน และแบบเชิงเดี่ยวใน

ยางพาราความหนาแนนรวมของดินมีความสัมพันธกับปริมาณอินทรียวัตถุในดิน (r=-0.65) และมีความ
สัมพันธกับปริมาณความชื้นในดิน (r=-0.66)
3.2 ปริมาณความชื้นในดิน
จากผลการศึกษาความชื้นในดินมีความสัมพันธกับมวลชีวภาพน้ําหนักใบหญาแฝก (r = 0.75**)

และมวลชีวภาพรากหญาแฝก (r = 0.70**) ในทางบวก ขณะที่ความชื้นในดินมีความสัมพันธกับน้ําหนักของ
พืชคลุมดินทั้ง 2 ชนิดคือ ถั่วปนโตและถั่วเวอราโนในทางลบ จากความสัมพันธดังกลาวโดยเฉพาะมวลชีภาพ
ขึ้นอยูกับชนิดพืชตาง ๆ ซึ่งมวลชีวภาพของหญาแฝกที่เพิ่มขึ้นและการใหรมเงาของทรงพุมหญาแฝกยิ่งสงผลให
ปริมาณความชื้นในดินเพิ่มขึ้นตามไปดวย เนื่องจากการตัดใบหญาแฝกคลุมดินจะชวยใหความชื้นอยูในดิน

ระยะเวลายาวนานขึ้น ปกปองแสงแดด ลดการระเหยน้ําจากดิน และชวยใหน้ําฝนซึมซาบลงในดินไดมากยิ่งขึ้น
อีกทั้ง หญาแฝกเปนพืชตระกูลเดียวกับขาวโพด ออย ซึ่งเปนพืชที่มีลิกนินเปนองคประกอบคอนขางมาก
จึงเกิดการยอยสลายชากวาเศษพืชชนิดอื่น ๆ (คณาจารยภาควิชาปฐพีวิทยา, 2548 ; Puttaso et al., 2011)