Page 100 - การจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ โครงการขยายผลโครงการหลวงวาวี บ้านดอยช้าง หมู่ 3 ตำบลวาวี อำเภอแม่สรวย จังหวัดเชียงราย

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
76

ภายหลังการด่าเนินงานโครงการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้่าในพื้นที่โครงการขยายผล
โครงการหลวงวาวี เกษตรกรในพื้นที่มีการปรับเปลี่ยนระบบการปลูกพืชจากพืชเชิงเดี่ยว ปลูกข้าวโพดเป็น
พืชหลัก ไม่มีการจัดการดิน เป็นระบบการปลูกพืชแบบผสมผสาน บนคูรับน้่ารอบเขา ขั้นบันไดดิน และ

การสนับสนุนกล้าไม้ยืนต้น ไม้ผล ท่าให้เกษตรกรสามารถปลูกไม้ยืนต้น ร่วมกับข้าวโพดหรือข้าว และ
สามารถอนุรักษ์ดินและน้่าไปพร้อมกัน ซึ่งถือเป็นระบบการปลูกพืชที่มีความยั่งยืนมากขึ้น
5.1.3 ทัศนคติของเกษตรกรที่มีต่อการอนุรักษ์ดินและน้่า
จากการสัมภาษณ์กลุ่มตัวอย่างเกษตรกรบ้านดอยช้าง ต่าบลวาวี อ่าเภอแม่สรวย จังหวัด

เชียงราย พบว่า เกษตรกรมากกว่าร้อยละ 50 มีความเข้าใจเกี่ยวกับผลกระทบของการชะล้างพังทลาย
ของดิน และเกษตรกรเกินกว่าร้อยละ 60 ทราบถึงแนวทางและวิธีการป้องกันดินไม่ให้เกิดการชะล้าง
พังทลายของดิน โดยวิธีต่าง ๆ เช่น การปลูกหญ้าแฝก การท่าคูรับน้่าขอบเขา (คันดินขวางความลาดเท)

การปลูกพืชแบบขั้นบันได เป็นต้น สามารถน่าไปใช้ปรับในพื้นที่ของตนเองได้

5.2 ข้อเสนอแนะ
ควรมีการส่งเสริมให้เกษตรกรตระหนักถึงประโยชน์ของการอนุรักษ์ดินและน้่า และให้ความ
สนใจการปรับปรุงบ่ารุงดินให้มากขึ้น เพื่อเพิ่มความอุดมสมบูรณ์ของดินอย่างต่อเนื่อง และเป็นการเพิ่ม

ผลผลิตทางการเกษตรให้มากยิ่งขึ้น ซึ่งจ่าเป็นต้องมีเจ้าหน้าที่ให้ค่าแนะน่าอย่างต่อเนื่อง และให้เกษตรกร
เข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาพื้นที่ด้วย ซึ่งจะก่อให้เกิดความยั่งยืนแก่เกษตรกรได้

5.3 ประโยชน์ที่ได้รับ
5.3.1 พื้นที่ท่าการเกษตรบ้านดอยช้าง ต่าบลวาวี อ่าเภอแม่สรวย จังหวัดเชียงราย ได้รับการ
จัดท่าระบบอนุรักษ์ดินและน้่า ทั้งมาตรการวิธีกล โดยการก่อสร้างคูรับน้่าขอบเขาแบบที่ 6 และขั้นบันได
ดิน ร่วมกับมาตรการวิธีพืช โดยการปลูกไม้ผล ไม้ยืนต้น และการปลูกหญ้าแฝก ท่าให้ลดการชะล้าง

พังทลายของหน้าดิน และสามารถเป็นแปลงสาธิตด้านการอนุรักษ์ดินและน้่าในพื้นที่ได้
5.3.2 พื้นที่การเกษตรได้รับการปรับปรุงให้สามารถท่าการปลูกพืชเศรษฐกิจทั้งพืชไร่ ไม้ผล ไม้
ยืนต้นได้ และเกษตรกรในพื้นที่ที่ได้เข้าร่วมโครงการ มีการปรับเปลี่ยนวิถีการปลูกพืช จากปลูกพืช
เชิงเดี่ยวปรับเปลี่ยนเป็นปลูกพืชแบบผสมผสานเพื่อความยั่งยืน มีความหลากหลายทางชีวภาพเพิ่มขึ้น

5.3.3 หมอดินอาสามีความรู้ ความเข้าใจในด้านการอนุรักษ์ดินและน้่า การจัดการดิน และมี
แผนการจัดตั้งศูนย์เรียนรู้การพัฒนาที่ดินประจ่าต่าบล ให้ชุมชนหรือเกษตรกรในพื้นที่ได้ศึกษาเรียนรู้ และ
สามารถขยายผลไปสู่ชุมชนใกล้เคียงได้ เช่น การผลิตการใช้ปุ๋ยหมัก น้่าหมักชีวภาพจากสารเร่ง พด. ต่าง
ๆ การสาธิตการใช้ปุ๋ยพืชสด การปลูกหญ้าแฝกเพื่อป้องกันการชะล้างพังทลายของดิน เป็นต้น พร้อมกันนี้

ได้มีแปลงสาธิตการจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้่า โดยการก่อสร้างคันคูรับน้่าขอบเขาแบบที่ 6 ร่วมกับปลูก
ไม้ผล ไม้ยืนต้น และการปลูกหญ้าแฝก เพื่อให้เกษตรกรในพื้นที่หรือในชุมชน ได้เห็นประโยชน์ของการ
อนุรักษ์ดินและน้่า ทั้งมาตรการวิธีกลและวิธีพืช ที่ช่วยลดการชะล้างพังทลายของดิน การสูญเสียหน้าดิน

โดยที่เกษตรกรสามารถด่าเนินการเองได้จากการเรียนรู้และเห็นตัวอย่างแปลงสาธิต