Page 115 - การประเมินความเหมาะสมของที่ดินสำหรับพืชเศรษฐกิจเพื่อวางแผนการใช้ที่ดินในการฟื้นฟูพื้นที่ลุ่มน้ำวิกฤต ลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำประแสร์
P. 115
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
97
6) การประเมินความต๎องการน้ําเพื่อกิจกรรมตํางๆ
(1) ความต๎องการน้ําเพื่อการเกษตร
ในการวางแผนการใช๎ที่ดินในลุํมน้ําสาขาแมํน้ําประแสร์ ได๎พิจารณาการ
คํานวณหาความต๎องการน้ําของพืชหรือปริมาณการใช๎น้ําของพืชที่สําคัญในลุํมน้ําอีกด๎วย ความต๎องการน้ํา
ของพืช คือ ปริมาณน้ําที่พืชต๎องการใช๎ในการเจริญเติบโตหรือการสูญเสียน้ําจากขบวนการคายน้ําของ
พืช (transpiration) รวมถึงปริมาณน้ําที่สูญเสียไปจากแปลงปลูกหรือการระเหย (evaporation)
จากผิวดินโดยตรง หนํวยของความต๎องการน้ําของพืชเป็นความลึกตํอหนํวยเวลาหรือปริมาณของน้ํา
ตํอหนํวยเวลา
ความต๎องการน้ําของพืชในแตํละท๎องที่มีภูมิอากาศที่แตกตํางกัน นอกจากนี้แล๎ว
ความต๎องการน้ําของพืชยังขึ้นอยูํกับชํวงระยะเวลาการปลูก (cropping period) สภาพภูมิประเทศ
และคุณสมบัติของดินที่ใช๎ในการปลูกพืชอีกด๎วย
การศึกษาเพื่อคํานวณหาความต๎องการน้ําของพืชนั้น สามารถทําได๎หลายวิธี
ซึ่งวิธีที่มีการนําไปใช๎อยํางกว๎างขวาง คือ การหาปริมาณการใช๎น้ําของพืชโดยอาศัยข๎อมูลภูมิอากาศหรือเรียกอีก
อยํางหนึ่งวํา การหาคําความต๎องการน้ําของพืชอ๎างอิง (reference crop evapotranspiration : ETo)
(ธีระพล, 2549)
ความต๎องการน้ําของพืชอ๎างอิง (ETo) นี้ หมายถึง ปริมาณน้ําที่สูญเสียไปจากพื้นที่
เพาะปลูกที่มีพืชปกคลุมอยูํอยํางทั่วถึง โดยที่ดินจะต๎องมีความชื้นอยูํอยํางเพียงพอกับความต๎องการ
ของพืชตลอดเวลา และมีบริเวณกว๎างใหญํพอที่จะไมํทําให๎การระเหยและการคายน้ําของพืชได๎รับผล
จากอิทธิพลภายนอกมากนัก การคํานวณหาคําความต๎องการน้ําของพืชอ๎างอิง นี้จะเป็นการนําเอา
ข๎อมูลของสภาพภูมิอากาศ ณ ชํวงเวลา และสถานที่ที่สนใจ โดยจะมีการวิเคราะห์และปรับปรุงข๎อมูล
ดังกลําว และแบํงชํวงให๎ตรงกับชํวงการเจริญเติบโตหรืออายุพืชหรือชํวงเวลาที่จะนําไปใช๎ โดยใช๎วิธีการ
คํานวณตํางๆ วิธีที่ได๎รับความนิยมอยํางแพรํหลาย เชํน Modified Penman, Penman Monteith,
E pan เป็นต๎น (กรมชลประทาน, 2554)
เมื่อทราบคําความต๎องการน้ําของพืชอ๎างอิง (ETo) แล๎ว ยังต๎องทราบคํา
สัมประสิทธิ์การใช๎น้ําของพืช (crop coefficient : Kc) ของพืชที่สนใจ ซึ่งคําสัมประสิทธิ์การใช๎น้ําของ
พืช(Kc) คือ คําคงที่ของแตํละพืชที่ได๎จากความสัมพันธ์ระหวํางปริมาณการใช๎น้ําของพืช
(evapotranspiration : ET) ที่ทําการทดลองและตรวจวัดได๎จากการทดลองกับผลการคํานวณหาคํา
ความต๎องการน้ําของพืชอ๎างอิง (ETo) โดยจะอยูํในรูปสมการ
ET = Kc x ETo มีหนํวยเป็น มิลลิเมตรตํอเดือน
โดย
ET = ปริมาณการใช๎น้ําของพืช (มิลลิเมตร)
Kc = สัมประสิทธิ์การใช๎น้ําของพืช (ไมํมีหนํวย)
ETo = คําความต๎องการน้ําของพืชอ๎างอิง (มิลลิเมตร)
