Page 100 - การประเมินความเหมาะสมของที่ดินสำหรับพืชเศรษฐกิจเพื่อวางแผนการใช้ที่ดินในการฟื้นฟูพื้นที่ลุ่มน้ำวิกฤต ลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำประแสร์

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
84

4.1.6 ทรัพยากรน้ํา
1) แหลํงน้ําผิวดินที่สําคัญ
ลุํมน้ําสาขาแมํน้ําประแสร์ มีแหลํงกําเนิดน้ําไหลมาจากเนินเขาทางเหนือของลุํมน้ํา
สาขา ในอําเภอบํอทอง อําเภอหนองใหญํ จังหวัดชลบุรี และอําเภอเขาชะเมา จังหวัดระยอง แล๎วไหลรวม
เป็นแมํน้ําประแสร์ ที่ตําบลชุมแสง อําเภอวังจันทร์ จังหวัดระยอง แล๎วไหลลงมาทางใต๎ของพื้นที่ โดยไหล
ออกจากลุํมน้ําสาขาแมํน้ําประแสร์ สูํลุํมน้ําสาขาชายฝั่งทะเลตะวันออกที่อําเภอแกลง จังหวัดระยอง

ลําน้ําที่สําคัญ ได๎แกํ แมํน้ําประแสร์ และคลองโพล๎ นอกจากนี้ยังมีคลองที่สําคัญอื่นๆอีก เชํน คลองน้ําเขียว
คลองตะเคียน คลองโค คลองใหญํ คลองประแสร์ คลองชุมแสง เป็นต๎น (ภาพที่ 17)
2) ลักษณะทางกายภาพของลุํมน้ํา
ลักษณะทางกายภาพของลุํมน้ํามีความสัมพันธ์กับลักษณะทางภูมิศาสตร์มีอิทธิพล

ทั้งโดยทางตรงและโดยทางอ๎อมตํอปริมาณและการกระจายของน้ําฝน อัตราการไหลของน้ํา ตลอดจนการ
สูญเสียและการเก็บกักน้ํา การเจริญเติบโตและการกระจายของพันธุ์ไม๎ คุณสมบัติของดิน โดยคําที่ใช๎
ศึกษาลักษณะทางกายภาพของลุํมน้ําสาขาแมํน้ําประแสร์ มีรายละเอียดดังนี้
- ฟอร์มแฟคเตอร์ (Form Factor : FF) คือ อัตราสํวนระหวํางความกว๎างตํอความ
ยาวเฉลี่ยของลุํมน้ํา สามารถเขียนสมการคํานวณคําได๎ดังนี้
A
FF = ไมํมีหนํวย
2
X

กําหนดให๎ A = เนื้อที่ลุํมน้ํา (ตารางกิโลเมตร)

X = ความยาวเฉลี่ยของลุํมน้ําเป็นเส๎นตรง (กิโลเมตร)
ถ๎า FF มีคําเทํากับ 1 แสดงวําพื้นที่ลุํมน้ํามีรูปรํางคล๎ายวงกลมหรือสี่เหลี่ยมจตุรัส
FF มีคํามากกวํา 1 แสดงวํา พื้นที่ลุํมน้ํามีรูปรํางคล๎ายรูปพัด (เตี้ยอ๎วน)
FF มีคําน๎อยกวํา 1แสดงวําพื้นที่ลุํมน้ํามีรูปรํางคล๎ายรูปสี่เหลี่ยม (สูงผอม)
- สัมประสิทธิ์ความหนาแนํน (Compactness coefficient : Kc) คือ อัตราสํวน

ระหวํางเส๎นล๎อมรอบพื้นที่ลุํมน้ํา (Perimeter) ตํอเส๎นรอบวงของวงกลมที่มีเนื้อที่เทํากับเนื้อที่ลุํมน้ํา
ซึ่งสามารถเขียนสมการคํานวณได๎ดังนี้
Kc = 0.28P ไมํมีหนํวย

√
กําหนดให๎ P = ความยาวเส๎นล๎อมรอบพื้นที่ลุํมน้ํา (กิโลเมตร)
A = เนื้อที่ลุํมน้ํา (ตารางกิโลเมตร)

คํา Kc มีคํามากกวํา 1 เสมอ และถ๎า Kc = 1 หมายถึงพื้นที่ลุํมน้ําเป็นรูปวงกลม