Page 62 - ปริมาณธาตุองค์ประกอบรวมในดินของประเทศไทย

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

ตัวแปร (Variable) ประกอบด้วย ผลการวิเคราะห์ปริมาณธาตุองค์ประกอบรวม

ศึกษาด้วยวิธี X-ray fluorescence spectrophotometry (XRF) ประกอบด้วยธาตุ 12 ธาตุ ได้แก่
ซิลิคอน (Si) อะลูมินัม (Al) เหล็ก (Fe) ไทเทเนียม (Ti) โซเดียม (Na) แมกนีเซียม (Mg) โพแทสเซียม

(K) แคลเซียม (Ca) ก ามะถัน (S) ฟอสฟอรัส (P) แมงกานีส (Mn)และสังกะสี (Zn) สมบัติทาง

กายภาพ ประกอบด้วย ปริมาณของอนุภาคขนาดทราย (Sand) ทรายแป้ง (Silt) และดินเหนียว
(Clay) วัตถุต้นก าเนิด และกลุ่มชุดดิน หน่วยวิเคราะห์ (Cases) คือ ตัวอย่างดิน จ านวนทั้งสิ้น 1,004

ตัวอย่าง

วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ Factor analysis และ Principal component analysis

เพื่อศึกษาพฤติกรรมของตัวอย่างดินโดยอาศัยผลการวิเคราะห์ปริมาณธาตุองค์ประกอบรวมเป็นข้อมูล
หลักในการจัดกลุ่มดิน โดยร้อยละ 56.47 ของความผันแปร (Variation) ของข้อมูล ใช้ปัจจัยในการ

อธิบายสองปัจจัยดังแสดงในภาพที่ 7 ข้อมูลของตัวแปรแบ่งออกเป็นสามกลุ่มเครือสหาย (Affinity
groups) ภาพที่ 7ก

กลุ่มที่ 1 อนุภาคขนาดทราย (Sand) ซิลิคอน (Si) แคลเซียม (Ca) วัตถุต้นก าเนิดดิน

และกลุ่มชุดดิน จากข้อมูลที่ใช้ในการวิเคราะห์จะเห็นได้ว่า อนุภาคขนาดทราย มีแร่ควอร์ต (SiO )
2
เป็นองค์ประกอบหลักท าให้อนุภาคขนาดทราย และซิลิคอน มีความสัมพันธ์กันอย่างชัดเจน
(Weaver, 1975; Melegy and Agami, 2004) นอกจากนี้ซิลิคอน และแคลเซียมมีความสัมพันธ์กับ

วัตถุต้นก าเนิดดิน โดยเฉพาะอย่างชั้นดินล่างที่ได้รับอิทธิพลของหินปูน และหินมาร์ล (Ponge et al.,
2014) ทั้งนี้เนื้อดินเป็นสมบัติที่ใช้ในการจัดกลุ่มดิน ท าให้กลุ่มชุดดินถูกรวมไว้ในกลุ่มที่ 1

กลุ่มที่ 2 อนุภาคขนาดทรายแป้ง (Silt) โพแทสเซียม (K) ก ามะถัน (S) แมกนีเซียม
(Mg) และ โซเดียม (Na) ทั้งนี้อนุภาคขนาดทรายแป้งและโพแทสเซียมมีความสัมพันธ์กันเนื่องจากมัก

พบแร่อัลคาไลด์เฟลด์สปาร์ เช่น โพแทสเซียมเฟลด์สปาร์ (Orthoclase หรือ Microcline; KAlSi O )
3 8
โซเดียมเฟลด์สปาร์ (Albite; NaAl Si O ) ในอนุภาคขนาดทรายแป้ง (Maclean and Brydon,
3 8
1963; Melo et al., 2000; Britzke et al., 2012)

กลุ่มที่ 3 อนุภาคขนาดดินเหนียว (Clay) อะลูมินัม (Al) เหล็ก (Fe) ไทเทเนียม (Ti)

แมงกานีส (Mn) ฟอสฟอรัส (P) และ สังกะสี (Zn) โดยอะลูมินัมเป็นธาตุที่เป็นองค์ประกอบหลักของ
แร่ดินเหนียว (อยู่ในอนุภาคขนาดดินเหนียวเป็นส่วนใหญ่) (Beaven and Dumbleton, 1966;

WHO, 2005) โดยทั่วไป อะลูมินัม ไทเทเนียม แมงกานีส และสังกะสี เป็นธาตุที่เหลือในดิน เนื่องจาก

ธาตุเหล่านี้สามารถคงอยู่ในหน้าตัดดินถึงแม้ดินจะมีพัฒนาการ หรือการกร่อนสูง (Fontes and
Weed, 1996; Marques et al., 2004; Wisawapipat et al., 2012)

49