Page 116 - ปริมาณธาตุองค์ประกอบรวมในดินของประเทศไทย

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

ตัวแปร (Variable) ประกอบด้วย ผลการวิเคราะห์ปริมาณธาตุองค์ประกอบรวม ศึกษาด้วย

วิธี X-ray fluorescence spectrophotometry (XRF) ประกอบด้วยธาตุ 12 ธาตุ ได้แก่ ซิลิคอน
(Si) อะลูมินัม (Al) เหล็ก (Fe) ไทเทเนียม (Ti) โซเดียม (Na) แมกนีเซียม (Mg) โพแทสเซียม (K)

แคลเซียม (Ca) ก ามะถัน (S) ฟอสฟอรัส (P) แมงกานีส (Mn) และสังกะสี (Zn) สมบัติทางกายภาพ

ประกอบด้วย ปริมาณของอนุภาคขนาดทราย (Sand) ทรายแป้ง (Silt) และดินเหนียว (Clay) หน่วย
วิเคราะห์ (Cases) คือ ตัวอย่างดิน จ านวนทั้งสิ้น 64 ตัวอย่าง ประกอบด้วย

 กลุ่มชุดดินที่ 20 (Group 20) ดินเค็มเกิดจากตะกอนล าน้ า มีคราบเกลือลอยหน้าหรือมี

ชั้นดานแข็งที่สะสมเกลือได้แก่ ชุดดินกุลาร้องไห้ (Ki) และ ชุดดินอุดร (Ud)

วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ Factor analysis และ Principal component analysis เพื่อ
ศึกษาพฤติกรรมของตัวอย่างดินโดยอาศัยผลการวิเคราะห์ปริมาณธาตุองค์ประกอบรวมเป็นข้อมูล

หลักในการจัดกลุ่มดิน โดยร้อยละ 78.32 ของความผันแปร (Variation) ของข้อมูล จากภาพที่ 14

แสดงให้เห็นว่าชุดดินต่าง ๆ ในกลุ่มชุดดินนี้มีความแปรปรวนมากในแง่ของปริมาณรวมของธาตุ
เนื่องจากพฤติกรรมของตัวอย่างดินนั้นมีค่าความผันแปรมากเกือบร้อยละ 80 ใช้ปัจจัยในการอธิบาย

สองปัจจัยดังแสดงในภาพที่ 14 ข้อมูลของตัวแปรแบ่งออกเป็นสามกลุ่มเครือสหาย (Affinity

groups) ภาพที่ 14ก ประกอบด้วย

 กลุ่มที่ 1 ประกอบด้วย อนุภาคขนาดดินเหนียว (Clay) อนุภาคขนาดทรายแป้ง (Silt)

อะลูมินัม (Al) เหล็ก (Fe) แคลเซียม (Ca) แมกนีเซียม (Mg) โพแทสเซียม (K) โซเดียม
(Na) ฟอสฟอรัส (P) ก ามะถัน (S) ไทเทเนียม (Ti) และ สังกะสี (Zn)

 กลุ่มที่ 2 ประกอบด้วย อนุภาคขนาดทราย (Sand) และซิลิคอน (Si)

 กลุ่มที่ 3 ประกอบด้วย แมงกานีส (Mn)

จากการจัดกลุ่มของเครือสหายจะเห็นได้ว่ากลุ่มชุดดินในพื้นที่ลุ่มหรือพื้นที่น้ าขัง ของกลุ่มดิน

เค็ม พฤติกรรมของดินในกลุ่มนี้ถูกควบคุมด้วยปัจจัยเนื้อดินเป็นหลัก แต่การมีแมงกานีสสะสมใน
หน้าตัดดินนั้นเกิดจากความแปรปรวนของการเคลื่อนที่ขึ้นลงของน้ าใต้ดิน (Wongsomsak, 1986;

Puengpana, et al., 1990)

เมื่อพิจารณาการกระจายตัวของหน่วยวิเคราะห์ (Cases) ภาพที่ 14ข พบว่าชุดดินอุดรมี

ความแปรปรวนน้อยกว่าชุดดินกุลาร้องไห้ เนื่องจากชุดดินกุลาร้องไห้มีอนุภาคขนาดทราย ซึ่งมีแร่

ควอร์ตเป็นองค์ประกอบหลัก ในขณะที่ชุดดินอุดรเป็นดินที่มีเนื้อดินละเอียดกว่าชุดดินกุลาร้องไห้ โดย
อนุภาคขนาดดินเหนียวประกอบไปด้วย แร่ดินเหนียว ซึ่งมีความสามารถเป็นบัฟเฟอร์ และมี

ความสามารถในการดูดยึดธาตุอาหารได้สูง ท าให้ชุดดินอุดรมีเบส และโซเดียมสูงกว่าชุดดินกุลา

ร้องไห้ แต่มีความแปรปรวนน้อยกว่าชุดดินกุลาร้องไห้ (Patcharapreecha et al., 1989)

103