Page 28 - คู่มือการวิเคราะห์ดินทางเคมีเพื่อประเมินความอุดมสมบูรณ์ของดิน

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
20

ฟอสเฟตออกมา โดยฟลูออไรด์ไอออน (F) จะเกิดสารประกอบเซิงซ้อนกับเหล็กและอะลูมินัมใน
-
สารละลายที่เป็นกรด ท าให้ฟอสฟอรัสที่ถูกดูดยึดไว้โดยเหล็กและอะลูมินัม ถูกปลดปล่อยออกมา (Jones,

2001) วิธีนี้เหมาะกับดินที่เป็นกรดปานกลาง หรือกรดอ่อน

สำรเคมีและกำรเตรียมสำรละลำย

1. สารละลายสกัด Bray II [แอมโมเนียมฟลูออไรด์ (ammonium fluoride, NH4F)
เข้มข้น 0.03 N กรดไฮโดรคลอริก (hydrochloric acid, HCl) เข้มข้น 0.1 N]
ละลายแอมโมเนียมฟลูออไรด์ (NH4F) 11.10 g ในน้ ากลั่น 8 L เติมกรดไฮโดรคลอ
ริกเข้มข้น (conc. HCl) ลงไป 86 mL ปรับปริมาตรให้ได้ 10 L และปรับพีเอชให้อยู่ระหว่าง 1.5-1.6

2. Stock solution (Reagent A : สารละลายซัลฟิวริก-โมลิปเดท-ตาร์เตรท
(sulfuric-molybdate-tartrate solution)
ละลายแอมโมเนียมโมลิบเดต (ammonium molybdate, (NH4)6Mo7O24•4H2O)
50 gใส่ในบีกเกอร์ขนาด 2 L เติมน้ ากลั่น 200 mL คนให้ละลาย ละลายแอนติโมนีโพแทสเซียมตาร์เต

รท(antimony potassium tartrate, KSbO•C4H4O6) 1.213 g ในน้ ากลั่น 50 mL (ถ้าไม่ละลาย
๐
น าไปอุ่นแต่ต้องไม่เกิน 60 C) เมื่อละลายเข้ากันดีแล้ว เทใส่ในบีกเกอร์ที่ใส่แอมโมเนียมโมลิบเดต คน
ให้เข้ากันอีกครั้ง ค่อยๆเติมกรดซัลฟิวริกเข้มข้น (conc. sulfuric acid, conc. H2SO4) 700 mL ทิ้ง
ไว้ให้เย็น เทลงในขวดวัดปริมาตร ขนาด 1 L แล้วท าให้มีปริมาตร 1 L ด้วยน้ ากลั่น เทเก็บไว้ในขวด

polyethylene หรือ ขวด pyrex สีน้ าตาลและเก็บไว้ในที่มืดและเย็น (สารละลายนี้มีอายุการใช้งานนาน
6 เดือน)
3. Working solution (reagent B : สารละลาย develop สี)

ละลายกรดแอสคอบิก (L-ascorbic acid, C6H8O6) 1.76 g ในน้ ากลั่นประมาณ
1,600 mL เติมสารละลาย ข้อ (2) ลงไป 40 mL ปรับปริมาตรให้ได้ 2 L ด้วยน้ ากลั่น ตั้งทิ้งไว้ให้เย็น
ประมาณ 2 ชั่วโมง จึงน ามาใช้ สารละลายนี้เก็บได้ไม่เกิน 24 ชั่วโมง ดังนั้นจึงต้องเตรียมใหม่ทุกครั้ง
-1
4. สารละลายมาตรฐานฟอสฟอรัส (standard phosphorus) เข้มข้น 50 mg L
ละลายโพแทสเซียมไดไฮโดรเจนฟอสเฟต (potassium dihydrogen phosphate,

๐
KH2PO4) ที่อบให้แห้งที่ 105 - 110 C นาน 2 ชั่วโมง 0.2195 g ในน้ ากลั่น ปรับสภาพให้เป็นกรดด้วย
กรดซัลฟิวริก 1-2 หยด แล้วท าให้มีปริมาตร 1 L
5. สารละลายมาตรฐานฟอสฟอรัส (working standard) ที่ความเข้มข้น 0, 2, 4, 6,

-1
8, 10 และ 12 mg L
-1
ปิเปตต์สารละลายฟอสฟอรัส เข้มข้น 50 mg L (จากข้อ 4) จ านวน 0, 2, 4, 6, 8,
10 และ 12 mL ใส่ลงใน volumetric flask ขนาด 50 mL จ านวน 7 ขวด ปรับปริมาตรในแต่ละขวด
ด้วยสารละลายสกัด

วิธีกำร

1. ชั่งตัวอย่างดิน 1.0 g ใส่ในขวดรูปชมพู่ ขนาด 50 mL

2. เติมสารละลายสกัด Bray II 10 mL เขย่า 1 นาที กรองด้วยกระดาษกรอง
whatmanเบอร์ 5 ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 11.0 cm
3. ปิเปตต์สารละลายที่สกัดได้ อัตราส่วน 1 ส่วนต่อ working solution 16 ส่วน
(เท่ากับ 17 เท่า โดยใช้เครื่อง auto-dilutor) ลงในหลอดแก้ว ทิ้งไว้ 30 นาที น าไปอ่านค่าความ