Page 82 - รายงานการสำรวจดินพื้นที่ดำเนินการบ้านแม่จว้าปันเจิง หมู่ที่ 7 ตำบลแม่สุก อำเภอแม่ใจ และบ้านใหม่นคร หมู่ที่ 8 ตำบลบ้านใหม่ อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา เขตพัฒนาที่ดินลุ่มน้ำน้ำแม่อิงเขตที่ 2 (หนองเล็งทราย) ลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำอิงตอนบน (รหัส 0204) ลุ่มน้ำหลักแม่น้ำโขง (รหัส 02)
P. 82
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
62
7.1.12 ปัญหาทรัพยากรดินและแนวทางแก้ไข
จากการศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูลทรัพยากรดินบริเวณพื้นที่เขตพัฒนาที่ดินลุ่มน้้าน้้าแม่อิง
ตอนบนเขตที่ 2 (หนองเล็งทราย) จังหวัดพะเยา สามารถสรุปปัญหาทรัพยากรดินในพื้นที่แยกตามสภาพ
พื้นที่และคุณสมบัติของดิน พร้อมทั้งแนวทางการแก้ไขปัญหาไว้ดังนี้ (ภาพที่ 11)
1) ปัญหาดินตื้นถึงก้อนหินหรือเศษหิน เป็นดินที่มีศักยภาพทางการเกษตรต่้า เนื่องจาก
เป็นดินตื้นถึงก้อนหินหรือเศษหินและอาจพบชั้นหินพื้นภายในความลึก 150 เซนติเมตรจากผิวดิน ชั้นนี้จะ
เป็นอุปสรรคต่อการชอนไชของรากพืชในดินชั้นล่างเพื่อหาแร่ธาตุอาหารและน้้า เพื่อการเจริญเติบโต
และสร้างผลผลิตได้อย่างปกติ ความลึกของดินจึงเป็นตัวก้าหนดระบบของรากพืชในการชอนไชไปหา
อาหารหรือความแข็งแรงของรากในการค้้าจุนล้าต้น ได้แก่ หน่วยแผนที่ดิน 48C 48D และ 48E มีเนื้อที่
12,713 ไร่ หรือร้อยละ 5.42
แนวทางแก้ไข
การปลูกพืชไร่หรือพืชผัก ควรเลือกพื้นที่ที่มีหน้าดินหนามากกว่า 25 เซนติเมตร จัดระบบ
การปลูกพืชหมุนเวียน ปรับปรุงบ้ารุงดินด้วยปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก อัตรา 3-4 ตันต่อไร่ หรือหว่านเมล็ดถั่วพร้า
ปอเทือง แล้วไถกลบระยะออกดอก ปล่อยไว้ 1-2 สัปดาห์ ก่อนปลูกพืชเพื่อบ้ารุงดินและเพิ่มอินทรียวัตถุ
โดยใช้ร่วมกับน้้าหมักชีวภาพ และ/หรือปุ๋ยเคมีในอัตราส่วนที่เหมาะสม การปลูกไม้ผลควรขุดหลุมขนาด
75x75x75 เซนติเมตร ปรับปรุงหลุมปลูกด้วยหน้าดินร่วมกับปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอก 25-50 กิโลกรัมต่อหลุม มีระบบ
อนุรักษ์ดินและน้้า เช่น การสร้างคันดิน ท้าขั้นบันได ท้าฐานปลูกเฉพาะต้น ปลูกพืชคลุมดิน ท้าแนวรั้ว
หรือท้าฐานเฉพาะต้นหญ้าแฝก ในช่วงเจริญเติบโต ก่อนเก็บผลผลิตและภายหลังเก็บผลผลิต ใช้ปุ๋ยหมัก
หรือปุ๋ยคอกร่วมกับปุ๋ยเคมีหรือปุ๋ยอินทรีย์น้้า ตามชนิดพืชที่ปลูก พัฒนาแหล่งน้้าและจัดระบบการให้น้้า
ในแปลงปลูก
2) ปัญหาดินมีความอุดมสมบูรณ์ต่้า
2.1) ปัญหาดินมีความอุดมสมบูรณ์ต่้าที่ลุ่ม เนื่องจากดินมีความอุดมสมบูรณ์ตาม
ธรรมชาติต่้า บางพื้นที่ดินเป็นกรดจัดมาก ขาดแคลนน้้านาน และน้้าท่วมขังในฤดูฝน ท้าความเสียหาย
กับพืชที่ไม่ชอบน้้า ได้แก่ หน่วยแผนที่ดิน 6 และ 18 มีเนื้อที่ 19,231 ไร่ หรือร้อยละ 8.19
แนวทางแก้ไข
เพิ่มความอุดมสมบูรณ์ให้แก่ดินและปรับปรุงบ้ารุงดิน ในพื้นที่ที่เป็นกรดจัดมาก
หว่านวัสดุปูน 200 - 300 กิโลกรัมต่อไร่ เพื่อเพิ่มความเป็นประโยชน์ของธาตุอาหารในดิน ไถกลบตอซัง
หรือไถกลบพืชปุ๋ยสด (โสนอัฟริกันหรือโสนอินเดีย 4-6 กิโลกรัมต่อไร่) ร่วมกับการใช้ปุ๋ยอินทรีย์และปุ๋ยเคมี
พัฒนาแหล่งน้้าไว้ใช้ในช่วงที่พืชขาดน้้า ส้าหรับการปลูกพืชไร่หรือพืชผักหลังการเก็บเกี่ยวข้าว ควรมีการ
ท้าร่องแบบเตี้ย ปรับปรุงดินด้วยปุ๋ยหมัก หรือปุ๋ยคอก 1-2 ตันต่อไร่ ร่วมกับปุ๋ยเคมีหรือปุ๋ยอินทรีย์น้้า
2.2) ปัญหาดินมีความอุดมสมบูรณ์ต่้าที่ดอน เนื่องจากวัตถุต้นก้าเนิดดินมีแร่ธาตุ
อาหารตามธรรมชาติน้อย ประกอบกับเกษตรกรมีการใช้ประโยชน์ที่ดินอย่างต่อเนื่องติดต่อกันเป็น
เวลานาน โดยขาดการปรับปรุงบ้ารุงดิน ท้าให้ดินเสื่อมโทรม ธาตุอาหารพืชลดลง ท้าให้พืชเจริญเติบโตช้า
ผลผลิตลดลง ได้แก่ หน่วยแผนที่ดิน 35gm 35gmB 35B 35C และ 56C มีเนื้อที่ 44,524 ไร่ หรือร้อยละ
18.98
