Page 3 - การจัดทำยุทธศาสตร์การพัฒนาพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ของกรมพัฒนาที่ดินในช่วงแผนเศรษฐกิจและสังคม ฉบับที่ 11 (พ.ศ.2555 - 2559)

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

ก

บทสรุปผู้บริหาร (Executive Summary)

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ส าคัญ เพื่อเป็นกรอบแนวทางในการบริหารจัดการและการด าเนินงาน
ของกรมพัฒนาที่ดินในการแก้ไขปัญหาและพัฒนาพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ และยังใช้เป็นเครื่องมือในการ
ก ากับดูแลการปฏิบัติงานให้เป็นไปตามยุทธศาสตร์ที่วางไว้รวมทั้งเพื่อสร้างความเข้าใจ เกี่ยวกับการด าเนินงาน
แก้ไขปัญหาและพัฒนาพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ ให้เจ้าหน้าที่สามารถปฏิบัติงานได้บรรลุเป้าหมายตาม

นโยบายและยุทธศาสตร์ของกรมพัฒนาที่ดินอย่างมีประสิทธิภาพ และเพื่อหาแนวทางในการน าแผน
ยุทธศาสตร์การพัฒนาของกรมพัฒนาที่ดินไปสู่การปฏิบัติโดยใช้การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม
(Participatory Action Research : PAR) กลุ่มเป้าหมายแบ่งออกเป็น ๓ กลุ่ม ได้แก่ (๑) คณะท างานแผน

ยุทธศาสตร์ฯ ได้แก่เจ้าหน้าที่ทุกระดับที่มีส่วนร่วมในการบริหารและปฏิบัติการในแผนยุทธศาสตร์ ในกรม
พัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และหน่วยงานภาคีต่าง ๆ รวม ๔๙ ท่าน (๒) กลุ่มผู้ทรงคุณวุฒิที่
เชี่ยวชาญจากหน่วยงานภาครัฐ รวม ๕ ท่าน และ(๓) กลุ่มผู้มีส่วนได้ส่วนเสียเป็นผู้ที่เข้าร่วมการประชุมเพื่อ
ทบทวนร่างแผนยุทธศาสตร์ฯ ขั้นต้น จ านวน ๑๓๕ ท่าน เครื่องมือและวิธีการที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย

ทบทวนวรรณกรรม การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (Content Analysis), SWOT Analysis การประเมินคะแนนถ่วง
น้ าหนักของ IFE Matrix และ EFE Matrix, TOWs Matrix การคัดเลือกกลยุทธ์ทางเลือกตามล าดับความส าคัญ
ด้วยวิธี QSPM การวิเคราะห์ความตรงเชิงเนื้อหา (Content Validity Index : CVI) แผนที่กลยุทธ์ (Strategic
Map) การระดมสมองของคณะท างานยุทธศาสตร์ (Brain Storming) การสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิการวิเคราะห์

ข้อมูลแบบสอบถามโดยใช้สถิติเชิงพรรณา (ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน) การส ารวจความคิดเห็นของผู้
มีส่วนได้ส่วนเสียผ่านแบบสอบถามการประชุมสัมมนาผู้มีส่วนได้ส่วนเสียเพื่อรับฟังความคิดเห็น
ผลการศึกษาพบว่า ผลการวิเคราะห์ปัจจัยสภาพแวดล้อมภายในและภายนอก (SWOT Analysis)
โดยท าการคัดเลือกปัจจัยด้วย IFE Weight และEFE Weight ที่ปรับแล้ว มีปัจจัยที่ได้รับการคัดเลือกรวม ๑๕

รายการ ประกอบด้วย ปัจจัยด้านจุดแข็งและจุดอ่อน โอกาสและอุปสรรค มีจ านวนเท่ากับ ๔ ๔ ๓ และ๔
รายการ ตามล าดับ และจากผลคะแนนถ่วงน้ าหนักรวมใน IE Matrix (๓.๕๕ และ๓.๑๙) แสดงให้เห็นว่า
ผลการประเมินสภาพแวดล้อมภายในและภายนอก มีค่าคะแนนเฉลี่ยถ่วงน้ าหนักอยู่ในระดับที่ค่อนข้างสูง

เช่นเดียวกัน ท าให้ผู้วิจัยสามารถก าหนดกลยุทธ์ในการพัฒนาพื้นที่การเกษตรของจังหวัดชายแดนภาคใต้
โดยใช้กลยุทธ์การเจริญเติบโต (Growth and Build) ขณะเดียวกันการวางแผนกลยุทธ์จะเน้นการน าจุดแข็ง
และโอกาสมาใช้ในการก าหนดแนวทางเพื่อแก้ไขจุดอ่อน และหลีกเลี่ยงอุปสรรค
ผลการพัฒนาแผนยุทธศาสตร์ฯ โดยพิจารณาจากค่าดัชนีความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหา (CVI) ของร่าง
แผนยุทธศาสตร์ฯ พบว่า ส่วนประกอบของแผนยุทธศาสตร์ฯ ทั้ง ๖ ส่วน ได้แก่ วิสัยทัศน์ (หลังปรับปรุงใหม่)

พันธกิจประเด็นยุทธศาสตร์เป้าประสงค์ตัวชี้วัดและกลยุทธ์ มีค่าเฉลี่ยอยู่ระหว่าง ๓.๔ - ๔.๐ คือ มีระดับความ
คิดเห็นอยู่ในระดับมาก และพบว่า มีค่า CVI เท่ากับ 1 คือ เนื้อหาของแผนยุทธศาสตร์มีความถูกต้องเหมาะสม
อยู่ในระดับมาก

ผลการจัดท าแผนยุทธศาสตร์ฯ ประกอบด้วย วิสัยทัศน์ “มุ่งสู่การพัฒนาที่ดินให้อุดมสมบูรณ์
เพิ่มพูนผลผลิต สร้างคุณภาพชีวิตเกษตรกรที่ยั่งยืน บนพื้นฐานเศรษฐกิจพอเพียง” โดยมีพันธกิจ มี ๔ ข้อ คือ
(๑) ปฏิบัติตามพระราชบัญญัติ พัฒนาที่ดิน พ.ศ. ๒๕๕๑ (๒) สนับสนุนโครงการอันเนื่องมาจากพระราชด าริใน
การพัฒนาพื้นที่การเกษตรจังหวัดชายแดนภาคใต้ (๓) การขับเคลื่อนแผนการใช้ประโยชน์ที่ดินเพื่อการเกษตร

อนุรักษ์ทรัพยากรทางการเกษตรของจังหวัดชายแดนภาคใต้ และ(๔) ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของเกษตรกร
ชายแดนภาคใต้ในการพัฒนาและอนุรักษ์ทรัพยากรดินและน้ า ส าหรับประเด็นยุทธศาสตร์พบว่า มี ๔ ข้อ โดยมี

แผนยุทธศาสตร์การพัฒนาพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ของกรมพัฒนาที่ดิน ในช่วงแผนเศรษฐกิจและสังคม ฉบับที่ 11 (พ.ศ. 2555 - 2559)