Page 42 - องค์ความรู้สู่ปีดินสากล 2558

กรมพัฒนาที่ดินไดรับมอบหมายใหเปนหนวยงานหลักในการบริหารงานโครงการศึกษาวิธีการฟนฟูที่ดิน
เสื่อมโทรมเขาชะงุม อันเนื่องมาจากพระราชดําริโดยประสานความรวมมือกับหนวยงานตางๆ ที่เกี่ยวของ

ในระยะแรก กรมพัฒนาที่ดินไดสงเจาหนาที่เขาสํารวจและเก็บรวบรวมขอมูล รวมทั้งศึกษาแนวทางในการพัฒนา
พื้นที่ดังกลาวอยางละเอียด หลังจากนั้นกรมพัฒนาที่ดินไดดําเนินการวางแผนการพัฒนาพื้นที่โครงการรวมกับ
หนวยงานอื่นๆ และเมื่อแผนดังกลาวแลวเสร็จหมอมเจาจักรพันธเพ็ญศิริ จักรพันธ ไดทูลเกลาทูลกระหมอมถวาย
แผนการพัฒนาโครงการศึกษาวิธีการฟนฟูที่ดินเสื่อมโทรมเขาชะงุมฯ แดพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว ซึ่งเปน

รายละเอียดเกี่ยวกับแนวทางในการพัฒนา เชน แนวทางในการพัฒนาพื้นที่บางสวนที่เปนบอลูกรัง ซึ่งเกิดจาก
การขุดหนาดินลูกรังเปนบริเวณกวาง ไดมีการวางแผนแนวทางการพัฒนาพื้นที่ดังกลาวโดยการปรับปรุงใหเปน
แหลงเก็บกักน้ํา สวนบางพื้นที่ที่มีการ ชะลางพังทลายของหนาดิน ไดมีการวางแผนแนวทางการพัฒนาพื้นที่

ดังกลาวโดยการใชระบบการอนุรักษดินและน้ํา ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวทรงเห็นชอบกับการดําเนินงาน
ของโครงการพรอมทั้งพระราชทาน 2พระบรมราชานุ 2ญาตใหใชชื่อโครงการตามที่เสนอไป คือ “โครงการศึกษา
วิธีการฟนฟูที่ดินเสื่อมโทรมเขาชะงุม อันเนื่องมาจากพระราชดําริ”

โดยระยะตอมาของการดําเนินงานโครงการมูลนิธิชัยพัฒนาไดจัดซื้อที่ดินที่อยูติดกับพื้นที่โครงการ
จํานวน 91 ไร 3 งาน 81 ตารางวา ซึ่งปลอยไวตามธรรมชาติ โดยไมเขาไปทําอะไรเพื่อเปรียบเทียบกับพื้นที่ที่มี

การพัฒนา นอกจากนี้ยังมีราษฎร เกษตรกร ชื่อ นายสี วรรณเทวี นอมเกลานอมกระหมอมถวายที่ดินเพิ่มเติมซึ่ง
อยูติดกับพื้นที่โครงการทางทิศเหนือ จํานวน 63 ไร 1 งาน 3 ตารางวา และ นางสาววรรณา พูนผล นอมเกลา
นอมกระหมอมถวายที่ดินเพิ่มเติมซึ่งอยูติดกับพื้นที่โครงการทางทิศตะวันออก จํานวน 20 ไร โดยปจจุบันมีพื้นที่
รวมทั้งหมดจํานวน 849 ไร 3 งาน 22 ตารางวา

โครงการศึกษาวิธีการฟนฟูที่ดินเสื่อมโทรมเขาชะงุมอันเนื่องมาจากพระราชดําริ เริ่มวางแผน

การพัฒนาในป 2528 การวางแผนการพัฒนาเนนหนักในเรื่องการอนุรักษดินและน้ําใหเหมาะสมกับพื้นที่
โดยการสรางคันดิน การสรางแหลงน้ําเพื่อเก็บกักความชื้น การปรับปรุงบํารุงดินในรูปแบบตางๆ ดวย
อินทรียวัตถุ การใชปุยหมัก ปุยพืชสด และน้ําหมักชีวภาพ นอกจากนี้ยังมีเรื่องของการนําหญาแฝกมาใช
ประโยชนตามแนวพระราชดําริ ทั้งในการปองกันการชะลางพังทลายของหนาดิน เพื่อฟนฟูดินที่มีสภาพ

เสื่อมโทรม และการรักษาความชุมชื้นในดิน โดยในการพัฒนาพื้นที่ยังไดประสานความรวมมือกับหนวยงานอื่นๆ
ที่เกี่ยวของ อาทิ กรมชลประทาน รับผิดชอบในการสํารวจและการพัฒนาพื้นที่แหลงน้ํา กรมวิชาการเกษตร
รับผิดชอบดานการศึกษาวิจัยพันธุพืชตางๆ ที่สามารถปลูกในพื้นที่ของโครงการได เปนตน

การพัฒนาพื้นที่ในโครงการศึกษาวิธีการฟนฟูที่ดินเสื่อมโทรมเขาชะงุมฯ โดยการปลูกหญาแฝก

พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวทรงมีพระราชดําริ
เรื่องหญาแฝกในวันที่ 8 มิถุนายน พ.ศ.2535 โดยมี

ใจความวา

“ใหใชหญาแฝกมาชวยในการปองกันการ
ชะลางพังทลายของหนาดิน การใชหญาแฝกเพื่อการ
อนุรักษดินและน้ํา ปองกันดินที่ถูกกัดเซาะเปนรองลึก
การปลูกหญาแฝกเปนแนวแทนคันดิน”

ภาพที่ 8 พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว

ทรงปลูกหญาแฝก เมื่อวันที่ 8 มิถุนายน พ.ศ.2535

แฝกสรางดินที่เขาชะงุม 39