Page 115 - แผนการใช้ที่ดินลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำบางนรา
P. 115
3-49
โดยการวิธีกลนี้เปนการปองกันการชะลางพังทลายไดทันที แตเสียคาใชจายสูง และในระหวางกอสราง
ตองพิถีพิถันทําใหดี มิฉะนั้นจะกอใหเกิดความเสียหายมากขึ้นไปอีก ซึ่งสามารถทําไดหลายวิธีคือ
(2.1) การปลูกพืชตามแนวระดับ (Control cultivation) ไดแก การไถพรวน
ปลูกและเก็บเกี่ยวพืชขนานไปตามแนวระดับ ขวางความลาดชันของพื้นที่ เหมาะที่จะใชในพื้นที่ที่มี
ความลาดชัน 2-7 เปอรเซ็นต
(2.2) การสรางคันดินกั้นน้ํา (Terracing) เปนการสรางคันดินหรือรองน้ํา
ขวางความลาดชันของพื้นที่เพื่อลดความยาวของพื้นที่ที่รับน้ําฝนใหสั้นลง อยางไรก็ตามการที่จะให
คันดินกั้นน้ํามีประสิทธิภาพสูงในการปองกันการชะลางพังทลายของดินนั้นจะตองทําการปลูกพืช
ตามแนวระดับ และใชมาตรการอื่นๆ ผสมผสานไปดวย ชนิดของคันดินแบงเปน 2 แบบ คือ
(ก) คันดินขั้นบันได (Bench Terrace) ทําโดยการปรับพื้นที่ลาดชันให
เปนขั้นบันไดซึ่งนอกจากจะลดความยาวของความลาดชันของพื้นที่แลว ยังเปนลดการลาดชันของ
พื้นที่ลงอีกดวย ขั้นบันไดดินนี้สวนใหญใชกับพื้นที่ที่มีความลาดชันเกินกวา 18 เปอรเซ็นต ขึ้นไป
และดินตองเปนดินลึกไมนอยกวา 1 เมตร
(ข) คันดินกั้นน้ํา (Field Terrace) เปนการสรางคันดินและรองน้ําขวาง
ความลาดชันของพื้นที่เปนชวงๆ ซึ่งอาจจะเปนคันดินแบบลดระดับ (Graded terrace) เพื่อชวยระบายน้ํา
หรือเปนแบบระดับ (Level) เพื่อชวยกักเก็บน้ําไว
(2.3) การปรับพื้นที่เฉพาะหลุม (Individual basin) เปนการปรับพื้นที่
เปนชวงๆ เฉพาะบริเวณหลุมปลูกตนไม เหมาะที่จะใชกับไมผล และไมยืนตนตางๆ ขนาดของหลุมยิ่ง
กวางมากก็ยิ่งมีประสิทธิภาพในการปองกันการชะลางของดินไดสูง
(2.4) คูรับน้ํารอบเขา (Hillside ditch) เปนคูรับน้ําที่จัดทําขึ้นขวางความ
ลาดชันของพื้นที่เปนชวงๆโดยมีระดับของรองน้ําลาดไปยังทางน้ําที่จัดทําขึ้นหรือบริเวณที่รับน้ําได
เชน ทุงหญาเลี้ยงสัตว หรือแปลงพืชคลุมหนาๆ
(2.5) คันดินเบนน้ํา (Diversion) เปนคันดินขนาดใหญที่สรางขึ้นเพื่อเบนน้ํา
เหนือพื้นที่ไมใหเขาไปรบกวนในไรนา ที่พักอาศัย ฯลฯ หรืออาจจะเบนน้ําไปลงอางเก็บน้ําก็ได
(2.6) เขื่อนกั้นรองน้ํา (Check dam) เปนสิ่งกอสรางขึ้นเพื่อปองกันการชะลาง
พังทลายแบบรองลึกโดยสรางขวางทางน้ําเปนชวง ๆ ในรองน้ําที่เกิดการกัดเซาะ เพื่อชะลอความเร็ว
ของน้ํา ชวยใหเกิดการตกตะกอนทับถมในรองน้ํา ทําใหรองน้ําตื้นเขินสามารถนํามาใชประโยชน
ไดตอไป เขื่อนกั้นรองน้ํานี้อาจสรางดวยเศษไม ทอนไม หิน ดิน หรือคอนกรีตก็ได
(2.7) ทางระบายน้ํา (Waterway) สรางขึ้นเพื่อรับน้ําจากคันดินกั้นน้ํา คูรับน้ํา
รอบเขาหรือบริเวณระบายน้ําของอางเก็บน้ํา เพื่อควบคุมการไหลของน้ําไปยังที่กําหนดไว โดยไมให
แผนการใชที่ดินลุมน้ําสาขาแมน้ําบางนรา