Page 114 - แผนการใช้ที่ดินลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำบางนรา
P. 114
3-48
การวิเคราะหเพื่อจัดลําดับความสําคัญในการฟนฟูลุมน้ํา
แนวทางในการจัดการฟนฟูลุมน้ํา ไดพิจารณาผลของการชะลางพังทลายของดิน
เปนดานหลัก เพื่อการใชประโยชนที่ดินดานเกษตรกรรมจะเปนไปไดอยางยั่งยืน ไมเกิดผลกระทบตอ
สิ่งแวดลอมในดานตางๆ พรอมทั้งใหผลผลิตไดอยางเหมาะสมและยาวนาน นอกจากนี้ตองให
ความสําคัญดานอื่นพรอมกันไปดวย เชน การปรับปรุงบํารุงดิน การฟนฟูสภาพปาไม การใช
พื้นที่รกรางวางเปลาใหเกิดประโยชนสูงสุด ลําดับความสําคัญในการฟนฟูลุมน้ํา มีดังตอไปนี้ คือ
1) การจัดการดานอนุรักษดินและน้ําที่เหมาะสม ซึ่งมีความสําคัญในการใชประโยชนที่ดิน
ใหเปนไปอยางยั่งยืน ตองใหความสําคัญกับพื้นที่มีระดับการสูญเสียดิน มากกวา 2 ตันตอไรตอป มีเนื้อที่
392,844 ไร หรือรอยละ 37.98 ของพื้นที่ลุมน้ําสาขา และพื้นที่ที่มีความลาดชันเชิงซอน มีเนื้อที่ 164,992 ไร
หรือรอยละ 15.95 ของพื้นที่ลุมน้ําสาขา มีเกษตรกรนํามาใชประโยชนทางการเกษตรแลว ควรมีการจัดระบบ
อนุรักษดินและน้ํา ดังนี้
การจัดระบบอนุรักษดินและน้ํา ที่เหมาะสม มี 2วิธี
(1) วิธีการอนุรักษดินและน้ําโดยใชระบบพืช
เปนวิธีการจัดระบบพืชโดยการผสมผสานกันระหวางมาตรการอนุรักษดิน
และน้ําและการจัดการระบบพืชปลูก ไดแก การปลูกพืชเปนแถบ การปลูกพืชตามแนวระดับ
การปลูกพืชคลุมดิน การปลูกพืชบํารุงดิน การปลูกพืชแซม การปลูกพืชเหลื่อมฤดู การปลูกพืช
หมุนเวียน การปลูกแถบหญาตามแนวระดับ การปลูกพืชไมพุมเปนแถบตามแนวระดับ การทําคัน
เศษซากพืชตามแนวระดับ
วิธีการอนุรักษดินและน้ําโดยใชระบบพืช จะตองปฏิบัติดังนี้
- ไมเผาทําลายเศษซากพืช ไมทําไรเลื่อนลอย
- ไถพรวนใหถูกวิธี ไมไถพรวนขึ้นลงตามความลาดเทของพื้นที่แตไถพรวน
ขวางความลาดเทของพื้นที่และไมทําการไถพรวนบอยครั้ง
- ปลูกพืชใหถูกวิธี ปลูกพืชตระกูลถั่วบํารุงดินคลุมดินและปลูกตามแนวระดับ
- ปรับปรุงบํารุงดิน ใชปุยคอก ปุยหมัก ปุยพืชสด
- บนพื้นที่ที่มีความลาดชันสูงเกิน 35 เปอรเซ็นต ไมควรทําการเกษตร
แตถามีความจําเปนจะตองทําคันดินเปนขั้นบันไดขวางความลาดเทของพื้นที่ จัดทํารอง น้ําและ
แหลงเก็บกักน้ําใหไหลลงเฉพาะแหง และยกรองปลูกพืชบนแนวคันดินระดับเดียวกัน
(2) วิธีการอนุรักษดินและน้ําโดยใชวิธีกล โดยมุงหนักไปในการกอสราง
สิ่งกีดขวางความลาดชันของพื้นที่ เพื่อสกัดกั้นน้ําไหลบาและการพังทลายของดิน การอนุรักษ
กองนโยบายและแผนการใชที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน