Page 97 - แผนการใช้ที่ดินลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำโกลก

3-38

โดยการวิธีกลนี้เปนการปองกันการชะลางพังทลายไดทันที แตเสียคาใชจายสูง และในระหวางกอสราง

ตองพิถีพิถันทําใหดี มิฉะนั้นจะกอใหเกิดความเสียหายมากขึ้นไปอีก ซึ่งสามารถทําไดหลายวิธีคือ

(2.1) การปลูกพืชตามแนวระดับ (Control cultivation) ไดแก การไถพรวน
ปลูกและเก็บเกี่ยวพืชขนานไปตามแนวระดับ ขวางความลาดชันของพื้นที่ เหมาะที่จะใชในพื้นที่ที่มี

ความลาดชัน 2-7 เปอรเซ็นต

(2.2) การสรางคันดินกั้นน้ํา (Terracing) เปนการสรางคันดินหรือรองน้ํา

ขวางความลาดชันของพื้นที่เพื่อลดความยาวของพื้นที่ที่รับน้ําฝนใหสั้นลง อยางไรก็ตามการที่จะให
คันดินกั้นน้ํามีประสิทธิภาพสูงในการปองกันการชะลางพังทลายของดินนั้นจะตองทําการปลูกพืช

ตามแนวระดับ และใชมาตรการอื่นๆ ผสมผสานไปดวย ชนิดของคันดินแบงเปน 2 แบบ คือ

(ก) คันดินขั้นบันได (Bench Terrace) ทําโดยการปรับพื้นที่ลาดชันให
เปนขั้นบันไดซึ่งนอกจากจะลดความยาวของความลาดชันของพื้นที่แลว ยังเปนลดการลาดชันของ

พื้นที่ลงอีกดวย ขั้นบันไดดินนี้สวนใหญใชกับพื้นที่ที่มีความลาดชันเกินกวา 18 เปอรเซ็นต ขึ้นไป

และดินตองเปนดินลึกไมนอยกวา 1 เมตร

(ข) คันดินกั้นน้ํา (Field Terrace) เปนการสรางคันดินและรองน้ําขวาง
ความลาดชันของพื้นที่เปนชวงๆ ซึ่งอาจจะเปนคันดินแบบลดระดับ (Graded terrace) เพื่อชวยระบายน้ํา

หรือเปนแบบระดับ (Level) เพื่อชวยกักเก็บน้ําไว

(2.3) การปรับพื้นที่เฉพาะหลุม (Individual basin) เปนการปรับพื้นที่
เปนชวงๆ เฉพาะบริเวณหลุมปลูกตนไม เหมาะที่จะใชกับไมผล และไมยืนตนตางๆ ขนาดของหลุม

ยิ่งกวางมากก็ยิ่งมีประสิทธิภาพในการปองกันการชะลางของดินไดสูง

(2.4) คูรับน้ํารอบเขา (Hillside ditch) เปนคูรับน้ําที่จัดทําขึ้นขวางความ
ลาดชันของพื้นที่เปนชวงๆ โดยมีระดับของรองน้ําลาดไปยังทางน้ําที่จัดทําขึ้นหรือบริเวณที่รับน้ําได

เชน ทุงหญาเลี้ยงสัตว หรือแปลงพืชคลุมหนาๆ

(2.5) คันดินเบนน้ํา (Diversion) เปนคันดินขนาดใหญที่สรางขึ้นเพื่อเบนน้ํา
เหนือพื้นที่ไมใหเขาไปรบกวนในไรนา ที่พักอาศัย ฯลฯ หรืออาจจะเบนน้ําไปลงอางเก็บน้ําก็ได

(2.6) เขื่อนกั้นรองน้ํา (Check dam) เปนสิ่งกอสรางขึ้นเพื่อปองกันการชะลาง

พังทลายแบบรองลึกโดยสรางขวางทางน้ําเปนชวงๆ ในรองน้ําที่เกิดการกัดเซาะ เพื่อชะลอความเร็ว

ของน้ํา ชวยใหเกิดการตกตะกอนทับถมในรองน้ํา ทําใหรองน้ําตื้นเขินสามารถนํามาใชประโยชน
ไดตอไป เขื่อนกั้นรองน้ํานี้อาจสรางดวยเศษไม ทอนไม หิน ดิน หรือคอนกรีตก็ได

(2.7) ทางระบายน้ํา (Waterway) สรางขึ้นเพื่อรับน้ําจากคันดินกั้นน้ํา คูรับน้ํา

รอบเขาหรือบริเวณระบายน้ําของอางเก็บน้ํา เพื่อควบคุมการไหลของน้ําไปยังที่กําหนดไว โดยไมให

กองนโยบายและแผนการใชที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน