Page 212 - การวิเคราะห์ทรัพยากรธรรมชาติและการกำหนดบริเวณการใช้ที่ดินตามศักยภาพพื้นที่ลุ่มน้ำสาขาคลองจันดี (รหัส2202)

156

ควบคุมระบบนิเวศและการใชประโยชนที่ดินในแตละชั้นคุณภาพลุมน้ํา ซึ่งแตละชั้นคุณภาพมีลักษณะ

พื้นฐานดังนี้

1) พื้ นที่ลุมน้ําชั้น 1 หมายถึง พื้นที่มีสภาพเปนตนน้ําลําธารเปนแหลงน้ําฝนและใหน้ํา กับ
พื้นที่ตอนลาง พื้นที่ตอนบนมักมีความชันมาก ลักษณะดินที่งายตอการพังทลายเปนพื้นที่ซึ่งควรรักษา

ไวเพื่อเปนตนน้ําลําธารโดยเฉพาะ อาจจะรักษาในรูปของเขตรักษาพันธุสัตวปา อุทยานแหงชาติ ซึ่ง

ในสวนของพื้นที่ลุมน้ําชั้น 1 ยังแยกเปนชั้นยอยไดอีก 2 ระดับ โดยใช “สภาพปา” เปนตัวกําหนดคือ

“พื้นที่ลุมน้ําชั้น 1 เอ” จะมีสภาพปาที่ยังอุดมสมบูรณตามที่ปรากฏอยูในป พ.ศ. 2525 และเปนพื้นที่ที่
จะตองสงวนรักษาไวเปนพื้นที่ตนน้ําลําธาร และเปนทรัพยากรปาไมของประเทศ ในขณะที่

“พื้นที่ลุมน้ําชั้น 1 บี” จะมีสภาพปาสวนใหญถูกทําลาย ดัดแปลง หรือเปลี่ยนแปลงไปเพื่อพัฒนาการใช

ที่ดินรูปแบบอื่นกอนหนาป พ.ศ. 2525 และการใชที่ดินรูปแบบตางๆ ที่ดําเนินการไปแลวจะตอง
มีมาตรการควบคุมเปนพิเศษ

2) พื้นที่ลุมน้ําชั้น 2 หมายถึง พื้นที่ลุมน้ําที่มีสภาพเปนพื้นที่ปาปองกัน ปาเพื่อการคาหรือ

ปาเศรษฐกิจ ปกติเปนพื้นที่บนที่สูง มีความลาดชันสูงมาก ดินมีประสิทธิภาพในการยึดเกาะกันสูงกวา

พื้นที่ลุมน้ําชั้นคุณภาพที่ 1 ลักษณะทั่วไปเหมาะสมตอการเปนตนน้ําลําธารในระดับรองลงมา ควรสงวน
เก็บไวเปนพื้นที่แหลงตนน้ําลําธาร รักษาไวในรูปแบบของเขตรักษาพันธุสัตวปา อุทยานแหงชาติ

และอาจสามารถอนุญาตใหใชประโยชนเพื่อทํากิจการสําคัญบางอยางได เชน การทําเหมืองแร

3) พื้นที่ลุมน้ําชั้น 3 หมายถึง สภาพลุมน้ําที่มีสภาพเปนเชิงเขา ความลาดชันสูง ดินมี
ลักษณะการพังทลายปานกลาง พื้นที่เหมาะสมเปนปาเศรษฐกิจ ทุงหญาเลี้ยงสัตว ปลูกไมผลยืนตน พืช

เกษตรยืนตนหรือการทําเหมืองแร แตตองมีมาตรการดานการอนุรักษดินและน้ําควบคูกันไปอยาง

เขมงวด
4) พื้นที่ลุมน้ําชั้น 4 หมายถึง พื้นที่ลุมน้ําที่มีสภาพพื้นที่เนินราบ มีความลาดชันปานกลาง

สภาพปาสวนใหญถูกแผวถางเพื่อใชเปนพื้นที่ปลูกพืชไร กําหนดใหมีการปลูกพืชไร ไมผล และทํา

ทุงหญาเลี้ยงสัตวได สภาพพื้นที่คอนขางราบบางแหงอาจจะมีความลาดชันแตคอนขางนอย การพังทลาย
ของหนาดินคอนขางควบคุมไดงายโดยมีพืชคลุมดิน

5) พื้นที่ลุมน้ําชั้น 5 หมายถึง สภาพพื้นที่เปนที่ราบถึงที่ราบลุม หรือบางแหงอาจจะเปน

เนินลาดเอียงเล็กนอย สวนใหญปาจะถูกบุกรุกแผวถางไปจนหมดแลวแปรสภาพที่ดินเปนพื้นที่
สําหรับทําเกษตรกรรมโดยเฉพาะการทํานา และกิจกรรมอื่นๆ และไมจําเปนตองมีมาตรการปองกันการ

ชะลางพังทลายของหนาดิน

สํานักสํารวจดินและวางแผนการใชที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน