Page 4 - การใช้เทคโนโลยีรีโมทเซนซิ่งและระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ เพื่อประเมินผลผลิตถั่วเหลืองฤดูแล้ง ปี 2548

รายงานฉบับผูบริหาร

ถั่วเหลืองเปนพืชเศรษฐกิจที่สําคัญของประเทศไทย ซึ่งใชเปนวัตถุดิบในอุตสาหกรรมที่สําคัญ

หลายอยางของประเทศ ปจจุบันผลผลิตถั่วเหลืองภายในประเทศไมเพียงพอ และในแตละปรัฐตองอนุญาตให

มีการนําเขาถั่วเหลืองเปนปริมาณมาก ในป พ.ศ. 2547 ประเทศไทยนําเขาผลิตภัณฑถั่วเหลืองแยกเปนผลผลิต
ของเมล็ดถั่วเหลือง 1.436 ลานตัน และกากถั่วเหลืองประมาณ 1.262 ลานตัน ( สํานักงานเศรษฐกิจการเกษตร,

2548) ดังนั้น เพื่อไมใหมีการนําเขาถั่วเหลืองมากเกินความตองการของตลาด ซึ่งจะสงผลใหราคาผลผลิต

ถั่วเหลืองในประเทศลดต่ําลง ประเทศไทยจึงจําเปนตองมีฐานขอมูลเกี่ยวกับพื้นที่ปลูก ผลผลิต และแหลง

อุตสาหกรรมถั่วเหลืองในประเทศที่ถูกตอง เพื่อใชเปนเครื่องมือในการกําหนดนโยบายดานการผลิตและ

การตลาด ผลจากการดําเนินโครงการการใชเทคโนโลยีรีโมทเซนซิ่งและระบบสารสนเทศภูมิศาสตร
เพื่อวิเคราะหพื้นที่ปลูกและประเมินผลผลิตถั่วเหลืองใน ป พ.ศ.2548 สามารถใชเปนขอมูลภาพรวมของการ

ผลิตถั่วเหลืองของประเทศไทยไดระดับหนึ่ง

จากการวิเคราะหพื้นที่ปลูกถั่วเหลืองฤดูแลง (ปลูกระหวางเดือนพฤศจิกายน 2547 ถึง เมษายน 2548)

ทั้งประเทศโดยใชขอมูลจากดาวเทียม Landsat – 5 (ระบบ Thematic Mapper : TM) รวมกับการตรวจสอบ
ภาคสนาม พบวาในป พ.ศ. 2548 มีพื้นที่ปลูกครอบคลุม 26 จังหวัด แหลงผลิตถั่วเหลืองที่สําคัญของไทยอยูใน

3 ภาค ไดแก ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคกลาง รวมเนื้อที่ทั้งสิ้น 657,869 ไร เพิ่มขึ้นจาก

ปการผลิต 2547 รอยละ 43.32 เปนพื้นที่ในเขตชลประทาน 218,215 ไร นอกเขตชลประทาน 439,654 ไร

โดยภาคเหนือมีเนื้อที่ปลูกรอยละ 64.14 ของเนื้อที่เพาะปลูกทั้งประเทศ โดยจังหวัดแพรมีเนื้อที่ปลูก
มากที่สุด จํานวน 91,693ไร ภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีเนื้อที่ปลูกรอยละ 35.74 ทั้งนี้ โดยปกติในภาคเหนือ

เกษตรกรจะทําการเพาะปลูกทั้งในฤดูฝนและฤดูแลง ภาคตะวันอออกเฉียงเหนือจะเพาะปลูกในฤดูแลง สวนภาค

กลางมีพื้นที่ปลูกที่จังหวัดกาญจนบุรี มีเนื้อที่ 735 ไร และไดผลผลิตเฉลี่ยสูงกวาภาคอื่น ๆ คือ 371 กก.ตอไร
จากขอมูลภาคสนาม นํามาวิเคราะหหาผลผลิตเฉลี่ยเปนรายตําบล เพื่อประเมินผลผลิตถั่วเหลือง

ไดผลผลิตรวมทั้งสิ้น 166,675.49 ตัน โดยมีผลผลิตเฉลี่ยทั้งประเทศ 253 กก.ตอไร พันธุที่นิยมปลูก

มากที่สุด คือ พันธุเชียงใหม 60 พันธุอื่นๆ นอกจากนี้ปลูกไมมากนัก ไดแก พันธุ เชียงใหม 2 , สจ.4 ,

สจ.5 สุโขทัย 1 , สุโขทัย 2 , ราชมงคล และตาแดง เปนตน พื้นที่ปลูกและผลผลิตถั่วเหลืองฤดูแลง

จําแนกตามรายภาคไดดังนี้
1. ภาคเหนือ มีเนื้อที่ปลูกถั่วเหลืองฤดูแลงในพื้นที่ 16 จังหวัด จํานวน 421,908 ไร หรือรอยละ

64.14 ของพื้นที่ปลูกถั่วเหลืองทั้งประเทศ เพิ่มขึ้นจากปการผลิต 2547 รอยละ 54.32 เปนพื้นที่ในเขต

ชลประทาน 187,356 ไร นอกเขตชลประทาน 234,552 ไร ไดผลผลิตรวม 105,397.82 ตัน ผลผลิตเฉลี่ย

ทั้งภาค 250 กก.ตอไร ถือเปนแหลงผลิตถั่วเหลืองรายใหญที่สุดของประเทศ โดยจังหวัดแพร มีเนื้อที่

ปลูกมากที่สุด 91,693 ไร และมีผลผลิต 21,741.13 ตัน พันธุที่นิยมปลูกมาก คือ พันธุเชียงใหม 60