Page 91 - ถอดบทเรียนแนวทางการผลิตที่เป็นเลิศ 21 ชนิดพืช : เผยแพร่ในวันครบรอบสถาปนา 61 ปี วันที่ 23 พฤษภาคม 2567 ภายใต้หัวข้อ “พัฒนาที่ดิน เกษตรกรทำกินอย่างยั่งยืน"

74
หຌองสมุดกรมพัฒนาทีไดิน

ความเป็นมา นายสมหวัง มัสแหละ ได้น าพันธุ์ส้มโอจากอ าเภอยะรัง จังหวัดปัตตานี เรียกว่า "ส้มสีชมพู“

เป็นพันธุ์พื้นเมืองมีผลขนาดใหญ่ กุ้งสีชมพูเข้ม แต่มีรสขมชาวบ้านไม่นิยมปลูก จึงน ามาทดลองปลูกที่บ้านแสง
วิมาน ปรากฏว่ามีรสชาติหวานขึ้นแต่ยังมีรสขมอยู่ เรียกชื่อว่า "พันธุ์มรกต" เนื่องจากผิวผลมีสีเขียวเข้ม และมีขน
อ่อนนุ่มปกคลุมทั้งผลคล้ายก ามะหยี่ หลังจากนั้นมีการปรับปรุงพันธุ์ และการดูแลรักษาจนได้ผลผลิตที่มีคุณภาพ
คือ มีเนื้อสีชมพูเข้มคล้ายสีทับทิมจนถึงสีแดง ลูกโต ผิวเปลือกสีเขียวสดนิ่มเหมือนก ามะหยี่ และรสชาติหวานหอม
อร่อย คนในหมู่บ้านจึงตกลงกันตั้งชื่อว่า"พันธุ์ทับทิมสยาม" จากลักษณะดังกล่าวได้สร้างชื่อเสียงให้กับจังหวัด
นครศรีธรรมราช และมีค ากล่าวไว้ว่า"รสชาติหวานนุ่มไม่น่าเชื่อ สีของเนื้อแดงทับทิม ผิวผลนิ่มดังก ามะหยี่" จน
ผลิตไม่พอกับความต้องการของตลาด
นายอิมรอน แสงวิมาน
สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (Gi) หมอดินอาสาประจ าอ าเภอปากพนัง

กรมทรัพย์สินทางปัญญา ประกาศขึ้นทะเบียนสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ส้มโอทับทิมสยามปากพนัง เมื่อวันที่ 1 มีนาคม 2555

ลักษณะดิน : กลุ่มชุดดินที่ 3 ปัญหา โครงสร้างแน่นทึบ ดินแห้งแข็งและแตกระแหง ไถพรวนยาก
ชุดดิน ปากพนัง (Series sm) ลักษณะดิน เป็น ถ้าเป็นที่ลุ่มมากๆ จะมีปัญหาเรื่องน ้าท่วมขังในฤดูฝน ท าความเสียหายกับพืชที่
ดินลึกมาก ดินบนเป็นดินเหนียวปนทรายแป้งถึงดินเหนียวสีด าหรือ ปลูก
น ้าตาลปนเทา ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดมากถึงเป็นกรดจัด (pH 5.0-5.5) การแก้ไขปัญหา ขุดคูยกร่อง ให้ร่องแปลงปลูกอยู่สูงจากระดับน ้าที่
ดินล่าง เป็นดินเหนียวสีเทา พบจุดประสีแดง เหลืองหรือน ้าตาล อาจพบ เคยท่วม ปรับปรุงดินด้วยปุ๋ ยพืชสดหรือปุ๋ ยหมัก 1-2 ตัน/ไร่ ร่วมกับปุ๋ ยอินทรีย์

เม็ดทรายและเศษเปลือกหอยปะปนในเนื้อดิน พบตะกอนทะเล (marine น ้า และจัดระบบการให้น ้าในแปลงปลูก
clay) ที่ความลึกมากกว่า 150 ซม.ปฏิกิริยาดินเป็นกลาง ถึงเป็น ด่างปาน ชุดดิน ปากพนัง
กลาง (pH 7.0-8.0)
การปลูก ระยะปลูก 6X6 เมตร โดยขุดหลุมปลูก 50X50X50 เซ็นติเมตร วาง

กิ่งพันธุ์ที่แกะถุงช าออกลงในหลุม กดดินบริเวณโคนต้นให้แน่น ใช้ไม้ปักและผูกเชือก
ยึดกิ่งพันธุ์ เพื่อป้องกันลมพัดโยก คลุมดินบริเวณโคนต้นด้วยฟางข้าวหรือหญ้าแห้ง รด
น ้าและท าร่มเงา
การใส่ปุ ๋ ย เมื่อส้มโอ อายุ 1 ปี ให้ปุ๋ ยเคมีสูตร 48-0-0 ผสมกับปุ๋ ยเคมี สูตร 15-
15-15 สัดส่วน 1:2 ในอัตราส่วน 200 กรัมต่อต้นทุกๆ 3 เดือน เมื่อส้มโออายุ 4 ปี เริ่มให้ โรคของส้มโอพันธุ์ทับทิมสยาม
ผลผลิตในช่วงแรกให้ใส่ปุ๋ ยสูตร 15-15-15 ในอัตรา 1-2 กิโลกรัมต่อต้น ทุก 2 เดือน เมื่อ
ติดผลแล้วใส่ปุ๋ ยเคมีสูตร 15-15-15 อัตรา 2-3 กิโลกรัมต่อต้น เพื่อเพิ่มขนาดของผลและ - โรคแคงเกอร์ โรคยางไหล และโรคราด า ควรตัดแต่งกิ่งที่เป็นโรคและฉีดพ่น
ก่อนเก็บเกี่ยวประมาณ 1-2 เดือน ใส่ปุ๋ ยเคมีสูตร 13-13-21 อัตรา 2-3 กิโลกรัมต่อต้น ด้วยสารประกอบทองแดง
การให้น ้า ให้น ้าสม ่าเสมอถ้ามีน ้าขังบริเวณโคนต้นจะท าให้ เกิดโรครากเน่า - โรครากและโคนเน่า ป้องกันโดยใช้เชื้อไตรโคเดอร์มาและเชื้อแบคที่เรีย

โคนเน่าได้ และเมื่อส้มโอเริ่มออกดอกควรงดให้น ้าเพื่อป้องกันดอกร่วง และเมื่อติดผลก็ บาซิลลัส หากมีความรุนแรงควรขุดต้นที่เป็นโรคเผาท าลายแล้วปลูกใหม่
ให้น ้าทีละน้อยไปเรื่อย ๆ - โรคทริสเตซานและโรคกรีนนิ่ง ควรหาต้นพันธุ์ปลอดโรคมาปลูก บ ารุงรักษา
การตัดแต่งกิ่ง เมื่อต้นส้มโออายุประมาณ 3 ปี ควรตัดแต่งกิ่งส้มโอโดยรักษา โดยการให้ปุ๋ ยและให้น ้าสม ่าเสมอ
ทรงพุ่มด้านข้างและตัดส่วนยอดให้โปร่งเพื่อให้แสงแดดเข้าถึงภายในทรงพุ่ม ทาแผล แมลงศัตรูพืชส้มโอพันธุ์ทับทิมสยาม
ด้วยปูนแดง ปูนขาว แล้วฉีดพ่นด้วยสารป้องกันเชื้อรา
การตัดแต่งผล เมื่อผลอายุ 1-2 เดือน ควรตัดผลให้เหลือ 1-3 ผล/ช่อ ขึ้นอยู่กับ การป้องกันก าจัด เพลี้ยไฟ หนอนชอนใบ และหนอนแก้วส้ม หมั่นส ารวจ
ขนาดของกิ่ง ต าแหน่งที่ติดผลและอายุต้น ต้นที่มีอายุ 4-5 ปีควรไว้ผล50-60 ผล/ตัน อายุ แปลงในระยะส้มแตกใบอ่อน หากพบการระบาดให้ฉีดพ่นด้วยสารป้องกันก าจัด
6-10 ปีไว้ผล 100-150 ผล/ต้น และอายุ 11 ปีขึ้นไปไว้ผล 150-200 ผล/ต้น แมลงศัตรูพืช พด.7 จากสารสะกัดสะเดาข่า เป็นต้น หากพบการระบาดรุนแรง
การเก็บเกี่ยว เมื่อผลอายุประมาณ 6.5-7.5 เคือน (นับอายุหลังติดผล) และดู ควรฉีดพ่นด้วยสาร อะบาเมคตินหรือเมธามิโดฟอส หรืออิมิคาโคลปริด ส าหรับ
ลักษณะผลประกอบ เช่น ต่อมน ้ามันบริเวณก้นผลห่าง ผิวผลมีนวล หากเก็บเกี่ยวที่อายุ ไรขาว ไรแดงส้มและไรสนิมส้ม ใช้สารอามีทราช หรือสารไปรปา และควร
ไม่เหมาะสม ส่งผลให้ส้มโอพันธุ์ทับทิมสยามไม่ได้คุณภาพ อนุรักษ์แมลงที่เป็นตัวห ้าและตัวเบียน
ผลตอบแทนทางด้านเศรษฐกิจ
เกรด ผลผลิต มูลค่าผลผลิต ต้นทุนทั้งหมด ผลตอบแทนสุทธิ
ชื่อ-สกุล
(ผลต่อไร่) (บาทต่อไร่) (บาทต่อไร่) (บาทต่อไร่)
นายอิมรอน แสงวิมาน A 4,375.00 525,000.00 57,150.08 467,849.92