Page 19 - แผนบริหารจัดการป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรมด้วยระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ ลุ่มน้ำห้วยศาลจอด อำเภอสว่างแดนดิน จังหวัดสกลนคร
P. 19
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
3
ถางป่าท าการเพาะปลูกอย่างขาดหลักวิชาการ ท าให้พื้นดินปราศจากสิ่งปกคลุม เกิดการกัดกร่อนโดยลม
และฝนและพัดพาดินสูญเสียไปได้เพิ่มขึ้น การสูญเสียดินจะมากน้อยเพียงใดขึ้นอยู่กับวิธีการที่ใช้ท า
การเกษตร (กรมพัฒนาที่ดิน, 2558)
กรมพัฒนาที่ดิน มีภารกิจส าคัญเกี่ยวกับการแก้ไขปัญหาทรัพยากรที่ดิน โดยการพัฒนาที่ดินและ
อนุรักษ์ดินและน้ า ซึ่งมาตรการด้านการอนุรักษ์ดินและน้ าจะช่วยปรับโครงสร้างพื้นฐานของดินในพื้นที่ให้
เหมาะสมกับการปลูกพืช พร้อมกับช่วยรักษาระบบนิเวศทางดินให้เกิดการใช้ที่ดินได้อย่างยั่งยืน โดยก่อน
เริ่มด าเนินการต้องมีการการศึกษาและวิเคราะห์สภาพของที่ดินในพื้นที่ก่อนเสมอ หากพื้นที่ด าเนินการอยู่
ในพื้นที่ดินปัญหา เช่นดินเค็ม ดินตื้น หรือดินทราย จ าเป็นจะต้องมีการออกแบบระบบอนุรักษ์ดินและน้ า
ด้วยวิธีกลและวิธีพืชเฉพาะพื้นที่เพื่อควบคุมหรือป้องกันไม่ให้ดินปัญหาเกิดการแพร่กระจายส่งผลกระทบ
ก่อปัญหาเพิ่มขึ้นในพื้นที่อื่นต่อไป ทั้งนี้กรมพัฒนาที่ดินเป็นหน่วยงานที่มีบทบาทส าคัญในการบริหาร
จัดการทรัพยากรดินเชิงบูรณาการระดับลุ่มน้ า โดยน าหลักวิชาการและเทคนิคด้านการอนุรักษ์ดินและน้ า
มาใช้เป็นมาตรการเพื่อป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรมให้พื้นที่สามารถใช้
ประโยชน์ได้อย่างคุ้มค่า จึงมีนโยบายให้ส านักงานพัฒนาที่ดินเขตในพื้นที่ทั่วประเทศ คัดเลือกพื้นที่
ด าเนินการโครงการป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรมด้วยระบบอนุรักษ์ดิน
และน้ า เพื่อด าเนินการแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ให้กับเกษตรกร ซึ่ง ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 5 ได้คัดเลือก
พื้นที่ลุ่มน้ าห้วยศาลจอด อ าเภอสว่างแดนดิน จังหวัดสกลนคร เป็นพื้นที่ด าเนินโครงการดังกล่าว ฯ
เนื่องจาก เป็นพื้นที่ที่ดินขาดความอุดมสมบูรณ์ เป็นดินทราย เมื่อมีการไหลบ่าของน้ าจึงเกิดการกัดเซาะ
หน้าดินได้ง่าย เกิดการชะล้างพังทลายของดิน สูญเสียหน้าดินและปริมาณธาตุอาหารอย่างต่อเนื่อง รวมทั้ง
ส่งผลให้แหล่งน้ าตื้นเขิน พื้นที่กักเก็บน้ าไม่เพียงพอ เกิดปัญหาภัยแล้ง และเกิดน้ าท่วมฉับพลันในพื้นที่ท า
การเกษตร และที่อยู่อาศัย ส่งผลกระทบต่อชีวิตความเป็นอยู่ของเกษตรกรเป็นอย่างมาก
ดังนั้น ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 5 จึงจัดท าแผนบริหารจัดการโครงการป้องกันการชะล้างพังทลาย
ของดินและฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรมด้วยระบบอนุรักษ์ดินและน้ าลุ่มน้ าห้วยศาลจอด อ าเภอสว่างแดนดิน
จังหวัดสกลนคร โดยพิจารณาจากสภาพปัญหาพื้นที่และความต้องการของชุมชนเป็นหลัก นอกจากนี้ยัง
ศึกษานโยบายด้านการเกษตรของรัฐบาล และท้องถิ่นในระดับต่าง ๆ เพื่อน ามาวิเคราะห์ก าหนดมาตรการ
ในแผนการใช้ที่ดินพร้อมข้อเสนอแนะด้านการจัดการพื้นที่ให้เกิดการใช้ที่ดินอย่างยั่งยืน สามารถใช้เป็น
แนวทางในการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติที่เหมาะสมและขยายผลสู่การปฏิบัติในพื้นที่อื่นได้อย่างมี
ประสิทธิภาพ
1) เพื่อศึกษาและประเมินสถานภาพทรัพยากรดินเชิงระบบส าหรับการป้องกันการชะล้างพังทลาย
ของดินและฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรม
2) เพื่อจัดท าแผนการบริหารจัดการทรัพยากรดินระดับลุ่มน้ าที่มีการก าหนดมาตรการด้านการ
ป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและฟื้นฟูพื้นที่เกษตรกรรมด้วยระบบอนุรักษ์ดินและน้ า
