Page 104 - การจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นที่โครงการอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นที่เสี่ยงภัยต่อดินถล่ม บ้านนาหมัน หมู่ที่ 4 ตำบลแม่จริม อำเภอแม่จริม จังหวัดน่าน

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
88

ค่าวิเคราะห์ดิน

ค่าวิเคราะห์ดินในที่นี้เป็นค่าวิเคราะห์สมบัติทางเคมีของดินที่มีความส าคัญต่อการ
เจริญเติบโตและให้ผลผลิตของพืชทั้งโดยตรงและโดยอ้อม

1. อินทรียวัตถุ (Organic Matter : OM) ใช้ค านวณหาปริมาณของธาตุไนโตรเจนในดิน ซึ่ง

ส าคัญต่อการเจริญเติบโตของต้น ยอดอ่อน ใบ และกิ่งก้านกระบวนการสังเคราะห์แสงของพืช ซึ่งจะ
ช่วยให้พืชตั้งตัวและแข็งแรงในระยะแรก โดยในอินทรียวัตถุจะมีไนโตรเจนอยู่ทั้งหมดร้อยละ 5 และ

จะอยู่ในรูปที่เป็นประโยชน์ต่อพืชร้อยละ 2-4 นอกจากนี้ยังช่วยในการคาดคะเนความสามารถของดิน
ในการดูดซับน้ า ดูดยึดธาตุอาหาร

2. ฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ (available phosphorus : P) ช่วยการเจริญเติบโตของราก
แขนงและรากฝอยในระยะแรก ช่วยในการออกดอก ให้ดอก ผล เมล็ดที่สมบูรณ์ ช่วยรากพืชดูดซึม

โพแทสเซียมได้มากขึ้น พืชที่ขาดธาตุฟอสฟอรัสจะมีต้นเล็ก แคระแกร็น ใบเล็ก เหลือง ใบล่างเริ่มมีสี

ม่วง ดอกผลน้อย รากไม่เจริญ
3. โพแทสเซียมที่เป็นประโยชน์ (available potassium : K) ช่วยให้ผลผลิตของพืชมี

คุณภาพดี ทั้งพืชใบและผลไม้ พืชแข็งแรง ต้านทานโรค

ตารางภาคผนวกที่ 1 แสดงระดับสมบัติทางเคมีของดิน

ระดับ % อินทรียวัตถุ ฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ โพแทสเซียมที่เป็น
(มก./กก.) ประโยชน์ (มก./กก.)

สูง มากกว่า 3.5 มากกว่า 25 มากกว่า 90
ปานกลาง 1.5-3.5 10-25 60-90
ต่ า น้อยกว่า 1.5 น้อยกว่า 10 น้อยกว่า 60

4. ค่าพีเอช (pH) หรือค่าความเป็นกรดเป็นด่างของดิน จะควบคุมการละลายธาตุอาหารใน

ดินออกมาอยู่ในสารละลายหรือน้ าในดิน ถ้าดินมีพีเอชไม่เหมาะสม ธาตุอาหารในดินบางชนิดจะ
ละลายออกมาน้อย ไม่เพียงพอต่อความต้องการของพืช หรือธาตุอาหารบางชนิดจะละลายออกมา

มากเกินไปจนเป็นพิษต่อพืช พืชแต่ละชนิดชอบที่จะเจริญเติบโตในดินที่มีช่วงพีเอชต่าง ๆ กัน ส าหรับ

พืชทั่ว ๆ ไป มักจะเจริญเติบโตในช่วงพีเอช 6-7 ค่าพีเอชของดินยังควบคุมการเจริญเติบโตและการท า
หน้าที่ของจุลินทรีย์ดินด้วย