Page 15 - ผลของปริมาณจุลธาตุสังกะสีในดินต่อการเจริญเติบโตและคุณภาพข้าว ในพื้นที่นาข้าวลุ่มน้ำปากพนัง
P. 15
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
8
บทที่ 2
ข้อมูลทั่วไป
2.1 ที่ตั้งและอำณำเขต
โครงกำรพัฒนำพื้นที่ลุ่มน้้ำปำกพนัง ตั้งอยู่ตอนใต้ของจังหวัดนครศรีธรรมรำช ระหว่ำงเส้นรุ้งที่ 7
องศำ 45 ลิปดำ – 8 องศำ 30 ลิปดำ เหนือ และเส้นแวงที่ 99 องศำ 41 ลิปดำ – 100 องศำ 30 ลิปดำ
ตะวันออก ครอบคลุมพื้นที่ประมำณ 3,590 ตำรำงกิโลเมตร หรือประมำณ 2,243,776 ไร่ โดยมีอำณำเขต
ติดต่อพื้นที่ใกล้เคียง ดังนี้ (กรมพัฒนำที่ดิน, 2542)
ทิศเหนือ จรดอ้ำเภอเมืองและอ้ำเภอลำนสกำ จังหวัดนครศรีธรรมรำช
ทิศใต้ จรดอ้ำเภอระโนด จังหวัดสงขลำ และอ้ำเภอป่ำพะยอม จังหวัดพัทลุง
ทิศตะวันออก จรดอ่ำวไทย
ทิศตะวันตก จรดอ้ำเภอทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมรำช และอ้ำเภอห้วยยอด จังหวัดตรัง
ลุ่มน้้ำปำกพนังตั้งอยู่ทำงตอนใต้ของจังหวัดนครศรีธรรมรำช มีแหล่งก้ำเนิดต้นน้้ำมำจำกเทือกเขำ
บรรทัด ในอดีตเคยเป็นลุ่มน้้ำที่มีควำมอุดมสมบูรณ์ และมีควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพสูง เนื่องจำก
มีลักษณะภูมิประเทศผสมผสำนกัน 3 แบบ คือ ตอนบนของลุ่มน้้ำ มีลักษณะเป็นที่ลำดชันมำก ตอนกลำง
เป็นที่ลุ่มต่้ำท้องกระทะ มีสภำพเป็นป่ำพรุกว้ำงใหญ่ ส่วนตอนล่ำงเป็นที่รำบลุ่มต่้ำลำดลงสู่ชำยฝั่งทะเล
ก่อให้เกิดระบบนิเวศเฉพำะถิ่นที่เรียกว่ำ น้้ำ 4 ชนิด คือ น้้ำจืดบริเวณลุ่มน้้ำตอนบน น้้ำเปรี้ยวบริเวณ
ป่ำพรุควนเคร็ง น้้ำกร่อยบริเวณกลำงลุ่มน้้ำ และน้้ำเค็มบริเวณปำกอ่ำว มีแม่น้้ำปำกพนังเป็นแม่น้้ำ
สำยหลักยำวประมำณ 156 กิโลเมตร ไหลผ่ำนกลำงพื้นที่ ตั้งแต่ต้นน้้ำ กลำงน้้ำ ปลำยน้้ำ จำกทิศใต้สู่
ทิศเหนือ ลงทะเลที่อ่ำวปำกพนัง ครอบคลุม 13 อ้ำเภอ ด้วยควำมหลำกหลำยทำงชีวภำพ และควำมอุดม
สมบูรณ์ของพื้นที่ เหมำะแก่กำรเพำะปลูก กอปรกับมีควำมยำวของชำยฝั่งทะเล ถึง 236 กิโลเมตร
เหมำะแก่กำรติดต่อค้ำขำยทำงเรือ ลุ่มน้้ำแห่งนี้จึงกลำยเป็นเมืองท่ำส้ำคัญ และได้ขึ้นชื่อว่ำเป็น “อู่ข้ำว
อู่น้้ำ” ที่ส้ำคัญของ ภำคใต้มำตั้งแต่อดีต (ส้ำนักงำนทรัพย์สินส่วนพระมหำกษัตริย์, 2556)
ลุ่มน้้ำปำกพนัง ตั้งอยู่ทำงตอนใต้ของจังหวัดนครศรีธรรมรำช ครอบคลุมพื้นที่รวม 13 อ้ำเภอ คือ
พื้นที่ทั้งหมดของอ้ำเภอปำกพนัง อ้ำเภอเชียรใหญ่อ้ำเภอหัวไทร อ้ำเภอเฉลิมพระเกียรติ อ้ำเภอชะอวด
อ้ำเภอร่อนพิบูลย์ อ้ำเภอจุฬำภรณ์ พื้นที่บำงส่วนของอ้ำเภอลำนสกำ อ้ำเภอพระพรหม และอ้ำเภอเมือง
นครศรีธรรมรำช จังหวัดนครศรีธรรมรำช รวมทั้งพื้นที่บำงส่วนของอ้ำเภอควนขนุน อ้ำเภอป่ำพะยอม
จังหวัดพัทลุง และอ้ำเภอระโนด จังหวัดสงขลำ รวมพื้นที่ประมำณ 22 ล้ำนไร่เป็นพื้นที่นำ กว่ำ 500,000
ไร่มีประชำกรประมำณ 600,000 คน เมื่อเวลำผ่ำนไป “ลุ่มน้้ำปำกพนัง” ที่เคยอุดมสมบูรณ์ กลับมีปัญหำ
จำกสภำพแวดล้อมที่เปลี่ยนไป จ้ำนวนประชำกรที่เพิ่มมำกขึ้น ควำมต้องกำรใช้น้้ำย่อมมีปริมำณมำกขึ้น
ด้วย แต่ป่ำไม้ต้นน้้ำล้ำธำรกลับลดลงอย่ำงรวดเร็ว ท้ำให้ปริมำณน้้ำจืด ที่เคยดูดซับไว้แล้วทยอยปล่อย
ลงในแม่น้้ำปำกพนัง และล้ำน้้ำสำขำในช่วงฤดูแล้งลดลงด้วย น้้ำจืดที่เคยมีใช้ปีละ 8-9 เดือน ลดลงเหลือ
