Page 69 - การจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ำในพื้นที่โครงการลดการเผาพื้นที่โล่งเตียนเพื่อบรรเทาภาวะโลกร้อน บ้านดอน หมู่ที่ 5 ตำบลสวด อำเภอบ้านหลวง จังหวัดน่าน

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

52

การประเมินปริมาณน ้าไหลบ่าพื นที่ด้าเนินการหลังด้าเนินงาน

หลังจากก่อสร้างระบบอนุรักษ์แล้ว คันดินแบบ 6 จะชะลอความเร็วของ

น้ าไหลบ่า และระบายน้ าลงสู่แหล่งน้ าธรรมชาติผ่านร่องน้ า/ห้วย บางส่วนถูกกักเก็บในบ่อดักตะกอน

และฝายชะลอความเร็วของน้ าชั่วคราวที่ก่อสร้างไว้ พื้นที่ด าเนินงานอยู่ในลุ่มน้ าห้วยสวด น้ าไหลบ่าจะ

ลงสู่ห้วยสวด และห้วยสวดลงสู่ (out let) แม่น้ าพี้ และแม่น้ าพี้ลง (out let) แม่น้ ายมตามล าดับ

ในปีที่มีปริมาณน้ าฝนเป็นไปตามค่าเฉลี่ย น้ าไหลบ่าที่เกิดขึ้นทั้งหมด

79,234.63 ลูกบาศก์เมตร บางส่วนถูกเก็บไว้ที่บ่อดักตะกอนจ านวน 8 จุด ความยาวของร่องน้ าจาก
กลางสันเขื่อนถึงจุดปลายน้ าเฉลี่ย 10 เมตร ความลึกของน้ าตลอดความยาวเฉลี่ย 1.93 เมตร เก็บน้ า

ได้ 184.06 ลูกบาศก์เมตรต่อจุด รวม 8 จุด เก็บน้ าได้ 1,472.50 ลูกบาศก์เมตร และสามารถเก็บไว้ใน
ฝายชะลอความเร็วของน้ าอีก 120 ลูกบาศก์เมตร ที่เหลือลงสู่แหล่งน้ าธรรมชาติน้ าประมาณ

77,642.13 ลูกบาศก์เมตร

4.6 การก่อสร้างระบบอนุรักษ์ดินและน ้า

เริ่มด าเนินงานตั้งแต่เดือน ตุลาคม 2558 สิ้นสุดเดือน กันยายน 2559 หลังจากสถานีพัฒนา
ที่ดินน าแผนที่ งานจัดระบบฉบับร่างเข้าตรวจสอบในพื้นที่จริง และน าเสนอต่อที่ประชุมเกษตรกรใน

พื้นที่โครงการ จ านวน 94 ราย ให้เกษตรกรพิจารณาและปรับปริมาณงาน จากนั้นได้ขอมติจากที่
ประชุมให้สถานีพัฒนาที่ดินเข้าด าเนินงาน ซึ่งเกษตรกรให้ความเห็นชอบ เมื่อเกษตรกรให้ความ

เห็นชอบ ได้ส่งแผนที่ที่ปรับปรุงแล้ว ให้กลุ่มวางแผนการใช้ที่ดิน เพื่อจัดท าแผนที่งานจัดระบบฉบับ

จริง น าเสนอขอเงินงบประมาณตามขั้นตอน เมื่อได้รับงบประมาณจึงได้ด าเนินการจัดซื้อจัดจ้างการ
ก่อสร้างงานจัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ าในเดือนมกราคม 2559 จากนั้นด าเนินงานก่อสร้างงาน

จัดระบบอนุรักษ์ดินและน้ า

4.6.1 การก่อสร้างคันดิน โดยการจ้างแรงงานปฏิบัติงานสนาม เป็นการก่อสร้างคัน

ดิน แบบที่ 6 (คูรับน้ าขอบเขา Hillside ditch) เป็นการขุดเคลื่อนย้ายดินโดยเริ่มขุดจากจุดกึ่งกลาง

ของระบบอนุรักษ์ดินและน้ าเข้าด้านใน จนถึงแนวไม้หลักที่ปักไว้ท าการเคลื่อนย้ายดินมาถมที่ต่ าด้าน
นอกท าเป็นที่ราบขั้นแคบๆ ให้มีความลาดเทกลับเข้าด้านในประมาณ 10 เปอร์เซ็นต์ แบบไม่

ต่อเนื่องกัน และยาวไปตามแนวระดับของพื้นที่ มีความกว้างของพื้นที่ราบคันดิน ระยะห่างของคัน

ดินแต่ละขั้น 8–10 เมตร ผันแปรไปตามความลาดชันของพื้นที่ ตัดความยาวของความลาดชันของ
พื้นที่ให้มีช่วงสั้นๆเพื่อลดความรุนแรงของการชะล้างพังทลายของดินจากปริมาณน้ าไหลบ่าหน้าดิน

และใช้พื้นที่ระหว่างคันดินเป็นพื้นที่เพาะปลูกพืชรวมก่อสร้างคันดินแบบที่ 6 จ านวน 20.25 กิโลเมตร
(ภาพที่ 8)