Page 248 - การประเมินความเหมาะสมทางด้านเศรษฐกิจในการผลิตพืชเพื่อวางแผนการใช้ที่ดินลุ่มน้ำสาขาของลุ่มน้ำหลัก : โตนเลสาป ปีการผลิต 2555/56
P. 248
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
บทที่ 4
การวิเคราะห์เพื่อประเมินคุณภาพที่ดินด้านเศรษฐกิจ
การประเมินคุณภาพที่ดินด้านเศรษฐกิจเป็นการวิเคราะห์เปรียบเทียบผลตอบแทนจากการใช้
ประโยชน์ที่ดินเพื่อการผลิตในด้านการเกษตร โดยดําเนินการวิเคราะห์จากการใช้ประโยชน์ที่ดิน
ประเภทต่างๆ ในแต่ละหน่วยที่ดิน โดยพิจารณาจากปริมาณการลงทุน ผลผลิต และผลตอบแทนต่อไร่
เพื่อพิจารณาว่าประเภทการใช้ประโยชน์ที่ดินชนิดใดจะให้ผลตอบแทนที่ดีกว่ากันในแต่ละหน่วยที่ดิน
การวิเคราะห์ในครั้งนี้เป็นการวิเคราะห์สภาพการผลิตในสภาวการณ์ปกติที่เกษตรกรกระทําอยู่ในปัจจุบัน
ข้อมูลที่ใช้วิเคราะห์เป็นข้อมูลที่ได้จากการสํารวจสภาวะเศรษฐกิจและสังคมของเกษตรกรในพื้นที่
ลุ่มนํ้าสาขาของลุ่มนํ้าหลักโตนเลสาป ปีการผลิต 2555/56 โดยกลุ่มเศรษฐกิจที่ดิน กองนโยบายและ
แผนการใช้ที่ดิน กรมพัฒนาที่ดิน เพื่อพิจารณาหาค่าเฉลี่ยปริมาณผลผลิตต่อไร่ของพืชแต่ละชนิด
รวมทั้งได้ปรับราคาขายผลผลิตพืชให้เป็นราคาเดียวกันในแต่ละชนิดพันธุ์ เพื่อนํามาคํานวณมูลค่า
ผลผลิต ทั้งนี้เพื่อไม่ให้เกิดผลกระทบจากการที่ตัวแปรด้านราคาผลผลิตที่ผันแปรไปตามพื้นที่และ
ระยะเวลาในการผลิต จากนั้นนํามาวิเคราะห์หาผลตอบแทนจากการใช้ประโยชน์ที่ดินในแต่ละหน่วยที่ดิน
เพื่อทําการประเมินและจัดชั้นความเหมาะสมทางเศรษฐกิจ แล้วนําผลการคัดเลือกนี้ไปกําหนด
แผนการใช้ที่ดินต่อไป
4.1 ลุ่มนํ้าสาขาโตนเลสาปตอนบน (1701)
4.1.1 การวิเคราะห์ผลตอบแทนจากการใช้ประโยชน์ที่ดินประเภทต่างๆ (ด้านพืช)
จากการจําแนกประเภทการใช้ประโยชน์ที่ดินและการสํารวจสภาพการผลิตในพื้นที่ลุ่มนํ้า
สาขาโตนเลสาปตอนบน ปีการผลิต 2555/56 พบว่า มีการใช้ประโยชน์ที่ดินใน 10 หน่วยที่ดิน ในบาง
หน่วยที่ดินสามารถใช้ประโยชน์ที่ดินได้หลายประเภท จึงต้องศึกษาว่าการใช้ประโยชน์ที่ดินประเภทใด
จะให้ผลตอบแทนที่ดีกว่ากัน นอกจากนี้ การใช้ประโยชน์ที่ดินในพื้นที่ลุ่มนํ้าสาขาโตนเลสาปตอนบนมีทั้ง
การผลิตพืชอายุสั้นในรอบปีการผลิตเดี่ยวและพืชที่มีอายุการผลิตเกินกว่า 1 ปี มีอายุการเก็บเกี่ยวผลผลิต
หลายปี การวิเคราะห์จะประกอบด้วย ค่าตัวแปร คือ รายได้หรือมูลค่าผลผลิต ต้นทุนผันแปร ผลตอบแทน
เหนือต้นทุนผันแปร และอัตราส่วนของรายได้ต่อต้นทุน สําหรับการผลิตพืชที่มีอายุการผลิตเกินกว่า 1 ปี
ได้นํามาวิเคราะห์ตามหลักเกณฑ์การประเมินโครงการเพื่อเป็นแนวทางในการตัดสินใจเกี่ยวกับการลงทุน
โดยใช้หลักมูลค่าปัจจุบันของผลตอบแทนสุทธิ (Net Present Value : NPV) และปรับค่า NPV เป็นค่าเฉลี่ย
ต่อปีด้วย Capital Recovery Factor (CRF) เพื่อนํามาเปรียบเทียบผลตอบแทนทางด้านเศรษฐกิจของการใช้
ประโยชน์ที่ดินของพืชแต่ละชนิด ซึ่งจะเป็นเกณฑ์ให้เกษตรกรตัดสินใจว่าปัจจุบันจะปลูกพืชชนิดใดจึงจะ
