Page 3 - ภาวะเศรษฐกิจและสังคมของเกษตรกรเพื่อวางแผนการใช้ที่ดินลุ่มน้ำสาขาห้วยแม่สิน จังหวัดแพร่ และสุโขทัยปีการผลิต 2544/45

บทคัดยอ

พื้นที่ลุมน้ําสาขาหวยแมสินมีพื้นที่ประมาณ 330,287.50 ไร พื้นที่ดังกลาวมีปญหาเกี่ยวกับ

ลักษณะการใชที่ดิน ดินสวนใหญเปนดินตื้น มีความชื้นสูง และมีปญหาภัยแลงอยูเปนประจํา จึงจําเปนตอง
สํารวจสภาวะเศรษฐกิจและสังคมของเกษตรกรในบริเวณลุมน้ํานี้ ตามชนิดการใชประโยชนที่ดินมีทั้งหมด

7 หนวยที่ดิน ทําการรวบรวมขอมูลโดยสัมภาษณเกษตรกรจากแบบสอบถามสภาพเศรษฐกิจสังคมทั่วไป

ของครัวเรือน (แบบที่ 1) และสอบถามเกี่ยวกับตนทุนและผลตอบแทนการผลิตทางการเกษตร (แบบที่ 2)

รวมตัวอยางทั้งหมด 232 ตัวอยาง ในการสํารวจมีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาสภาพทั่วไปของครัวเรือน
เกษตร ศึกษาสภาพการผลิต ตนทุน และผลตอบแทนในการผลิตพืช ตลอดจนปญหาและความตองการ

ของเกษตรกรในพื้นที่ลุมน้ํานี้

การผลิตพืชของเกษตรกรในพื้นที่ลุมน้ําสาขาหวยแมสิน จังหวัดแพร และจังหวัดสุโขทัย ป

การผลิต 2544/45 เกษตรกรหัวหนาครัวเรือนมีอายุเฉลี่ย 48.70 ป ทั้งหมดนับถือศาสนาพุทธ ระดับ
การศึกษาสวนใหญจบการศึกษาระดับประถมศึกษาประมาณรอยละ 89.00 จํานวนคนในครัวเรือนเฉลี่ยครัว

เรือนละ 3.89 คน จํานวนที่ดินที่ถือครองเฉลี่ยครัวเรือนละ 21.83 ไร หนังสือสําคัญในที่ดินสวนใหญ

เปน ส.ป.ก.4-01 เฉลี่ยครัวเรือนละ 13.05 ไร รองลงมาเปน ภ.บ.ท 5 ครัวเรือนละ 3.00 ไร

ลักษณะการใชที่ดินสวนใหญเปนที่ไรเฉลี่ยครัวเรือนละ 13.12 ไร ที่ไมผล/ไมยืนตน ครัวเรือนละ
5.24 ไร ที่นาครัวเรือนละ 2.53 ไร เกษตรกรมีรายไดสวนใหญจากการเกษตร พืชสําคัญทางเศรษฐกิจที่

เกษตรกรนิยมปลูก ไดแก ขาวเหนียว ขาวโพดเลี้ยงสัตว ถั่วเหลือง และสมเขียวหวาน โดยสม

เขียวหวานเปนพืชที่ทํารายไดใหเกษตรกรมากที่สุด เฉลี่ยครัวเรือนละ 25,552.97 บาท รองลงมาเปน

ขาวโพดเลี้ยงสัตว และถั่วเหลือง สวนขาวเหนียวผลผลิตที่ไดสวนใหญเกษตรกรเก็บไวบริโภค เมื่อรวมราย
ไดจากพืชและสัตวเขาดวยกันเกษตรกรจะมีรายไดจากการเกษตรเฉลี่ยครัวเรือนละ 63,207.79 บาท เปน

รายไดจากการผลิตพืชครัวเรือนละ 63,185.57 บาท รายไดจากการผลิตสัตวโดยมีการเลี้ยงไกเพียงอยาง

เดียวครัวเรือนละ 22.22 บาท สวนรายไดนอกการเกษตรเกษตรกรมีรายไดเฉลี่ยครัวเรือนละ 29,298.14

บาท สําหรับคาใชจายในการเกษตรเฉลี่ยครัวเรือนละ 37,067.77 บาท และคาใชจายในการครองชีพครัว

เรือนละ 41,111.99 บาท เกษตรกรจะมีรายไดสุทธิเฉลี่ยครัวเรือนละ 14,326.17 บาท ในการสํารวจ
การปลูกพืชชนิดตางๆ จํานวน 7 หนวยที่ดินปรากฏวาเกษตรกรปลูกขาวเหนียวนาดําในหนวยที่ดินที่

7.1 เพียงหนวยที่ดินเดียว และมีรายไดเหนือตนทุนทั้งหมดขาดทุน ไรละ 1,370.42 บาท เกษตรกร

ปลูกถั่วเหลืองในหนวยที่ดินที่ 29.1B 46.1B 47.1B 47.1C และ 56B ปรากฏวาเกษตรกรที่ปลูก

ถั่วเหลืองในหนวยที่ดินที่ 47.1C มีรายไดเหนือตนทุนทั้งหมดสูงที่สุดเฉลี่ยไรละ 403.14 บาท
เกษตรกรที่ปลูกขาวโพดเลี้ยงสัตวในหนวยที่ดินที่ 46.1B 47.1B 47.1C และ 56B นั้นเกษตรกรที่

ปลูกในหนวยที่ดินที่ 46.1B จะมีรายไดเหนือตนทุนทั้งหมดสูงที่สุดเฉลี่ยไรละ 513.56 บาท สวน