Page 4 - ผลงานการถอดบทเรียนการจัดการดินเพื่อปลูกพืชสมุนไพร : เผยแพร่ในวันครบรอบสถาปนา 61 ปี วันที่ 23 พฤษภาคม 2567 ภายใต้หัวข้อ “พัฒนาที่ดิน เกษตรกรทำกินอย่างยั่งยืน"
P. 4
ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
2
8. การเพิ่มผลผลิตพืชในชุดดินพื้นที่ทางการเกษตรของท่าน ท่านได้ใช้ความรู้ ทักษะ หรือพฤติกรรมอะไรและท า
อย่างไรให้ประสบความส าเร็จ
แรกเริ่ม (ปี 2561) หลังจากท าสัญญากับบริษัทผลิตภัณฑ์สมุนไพรไทย จ ากัด ได้ด าเนินการปลูกฟ้า
ทะลายโจรเป็นพืชแซมในป่ายาง จ านวน 15 ไร่ โดยซื้อเมล็ดพันธุ์จาก อ.ก าแพงแสน จังหวัดนครปฐม
จ านวน 10 กิโลกรัม ต่อมาปี 2562-2565 ลดพื้นที่ปลูกเหลือ 2 ไร่ เก็บเกี่ยวครั้งแรกเมื่ออายุ 3 เดือน โดยมีขั้นตอน
และวิธีการดังนี้
8.1 ข้อมูลดิน
ดินที่พบในพื้นที่ คือ กลุ่มชุดดินที่ 48 ชุดดินโกสัมพี เป็นกลุ่มชุดดินที่เกิดจากวัตถุต้นก าเนิดดินพวก
ตะกอนน้ าพัดพา สภาพพื้นที่ค่อนข้างราบเรียบถึงลูกคลื่นลอนชัน มีความลาดชัน 1-20 % เป็นดินตื้นถึงชั้นลูกรัง
หนาแน่น ดินบนเป็นดินร่วนปนทราย สีน้ าตาล ดินล่างเป็นดินร่วนปนทรายถึงดินร่วนเหนียวปนทราย หรือดินร่วนปน
ดินเหนียว และมีลูกรังหรือเศษหินกลมมนที่ถูกเคลือบด้วยสารประกอบออกไซด์ของเหล็ก สีแดงปนเหลือง ปฏิกิริยา
ดินเป็นกรดจัดมากถึงเป็นกรดจัด (pH 4.5-5.5) ตลอดหน้าตัดดิน ปัจจุบันพื้นที่ดังกล่าวใช้ประโยชน์เป็นศูนย์เรียนรู้
เกษตรอินทรีย์ PGS และท าเกษตรอินทรีย์แบบผสมผสาน รวมทั้งปลูกฟ้าทะลายโจรในป่ายาง เป็นต้น
8.2 ปัญหาดินที่พบในแปลงปลูกฟ้าทะลายโจรและแนวทางการแก้ปัญหา
1) ปัญหาดินตื้น ดินมีกรวดเหลี่ยมปะปนอยู่หนาแน่นมาก รากพืชชอนไชได้ยาก
แนวทางการแก้ปัญหา
(1.1) ปลูกพืชตระกูลถั่วคลุมดิน แล้วสับกลบลงดิน
(1.2) ปรับปรุงดินด้วยปุ๋ยหมักปุ๋ยคอก
(1.3) ปลูกพืชแล้วคลุมดินด้วยฟางข้าว ใบหญ้าแฝก เพื่อรักษาความชื้นในดิน
(1.4) เลือกปลูกพืชที่ระบบรากตื้น และปลูกพืชหลากหลายชนิดผสมผสาน
2) ปัญหาความอุดมสมบูรณ์ของดินต่ า เนื่องจากชุดดินโกสัมพี เป็นดินตื้นถึงลึกปานกลาง
พบลูกรังหนาแน่นตั้งแต่ประมาณ 30-60 เซนติเมตรจากผิวดิน ประกอบกับมีการใช้ประโยชน์ทรัพยากรดินเพื่อท า
การเกษตร และใช้สารเคมีเป็นระยะเวลานานติดต่อกัน รวมทั้งขาดการปรับปรุงบ ารุงดิน
แนวทางการแก้ปัญหา
(2.1) การเก็บตัวอย่างดิน เพื่อตรวจสอบวิเคราะห์ดินเป็นแนวทางในการปรับปรุงดิน และการใช้
ปุ๋ยในแปลงเกษตรกรรมอย่างเหมาะสม เพื่อเป็นการลดต้นทุนการผลิต
(2.2) การใช้โปรแกรมดินไทยและปุ๋ยรายแปลง เพื่อหาแนวทางการจัดการดิน ค าแนะน าการใช้
ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน
(2.3) การใส่ปุ๋ยหมักสูตรพระราชทาน เพื่อลดการใช้ปุ๋ยเคมี และเพิ่มอินทรียวัตถุในดิน
(2.4) การใช้น้ าหมักชีวภาพ เพื่อปรับปรุงบ ารุงดิน และลดการใช้ปุ๋ยเคมี
(2.5) การปลูกปอเทืองเพื่อเป็นปุ๋ยพืชสดในการปรับปรุงบ ารุงดิน เพิ่มอินทรียวัตถุ และธาตุอาหาร
ปรับโครงสร้างของดินท าให้ดินร่วนซุย
(2.6) การไถกลบตอซังพืชหลังจากขบวนการเก็บเกี่ยว เพื่อช่วยเพิ่มอินทรียวัตถุในดิน
