Page 8 - ผลของปริมาณจุลธาตุสังกะสีในดินต่อการเจริญเติบโตและคุณภาพข้าว ในพื้นที่นาข้าวลุ่มน้ำปากพนัง

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน
1

บทที่ 1

บทน ำ

1.1 หลักกำรและเหตุผล

ลุ่มน้้ำปำกพนัง ตั้งอยู่ทำงตอนใต้ของจังหวัดนครศรีธรรมรำช ครอบคลุมพื้นที่ประมำณ 22
ล้ำนไร่ (กรมพัฒนำที่ดิน, 2553) และมีพื้นที่นำข้ำวประมำณ 245,575 ไร่ (กรมพัฒนำที่ดิน, 2559)

อดีตเป็นพื้นที่ลุ่มที่มีควำมอุดมสมบูรณ์ ส่วนใหญ่ประกอบอำชีพท้ำนำมำกที่สุด เมื่อเวลำผ่ำนไปกลับมี
ปัญหำจำกสภำพแวดล้อมที่เปลี่ยนไป เกษตรกรต้องเผชิญปัญหำผลผลิตข้ำวตกต่้ำ กำรพัฒนำพื้นที่ลุ่มน้้ำ

ปำกพนังตำมแนวพระรำชด้ำริจึงเป็นหนทำงหนึ่งที่จะช่วยพลิกฟื้นควำมอุดมสมบูรณ์ให้กลับคืนสู่ลุ่มน้้ำ
ปำกพนัง (กรมส่งเสริมกำรเกษตร, 2555) จำกผลกำรส้ำรวจวิเครำะห์สภำพกำรใช้ที่ดินปี 2542 และ

แผนกำรใช้ที่ดินลุ่มน้้ำปำกพนัง ปี 2542 (กรมพัฒนำที่ดิน, 2542) โครงกำรพัฒนำที่พื้นที่ลุ่มน้้ำปำกพนัง

อันเนื่องมำจำกพระรำชด้ำริ ได้ก้ำหนดเขตปลูกข้ำวเพื่อกำรค้ำ เพื่อส่งเสริมให้เกษตรกรผลิตข้ำวอย่ำงมี
คุณภำพ และผลผลิตที่สูง และจำกสภำพกำรปลูกข้ำวในพื้นที่ลุ่มน้้ำปำกพนังเป็นเวลำนำนในอดีต และกำร

ใส่ปุ๋ยไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียม และไม่มีกำรใส่สังกะสีลงในดิน และดินนำข้ำวที่มีน้้ำท่วมขัง

เป็นเวลำนำน ข้ำวเกิดอำกำรขำดธำตุสังกะสี (Matthias, M. et al., 2006) ซึ่งกำรแก้ปัญหำกำรขำดธำตุ
สังกะสีสำมำรถท้ำได้โดยกำรใช้ ZnSo4.7H2O หรือ ZnO ซึ่งกำรใส่ลงในดิน ZnSO4 (ซิงค์ซัลเฟต) จัดเป็น

แหล่งให้ธำตุสังกะสีที่ใช้กันทั่วไปในกำรแก้ปัญหำกำรขำดธำตุสังกะสีในกำรปลูกพืช (Shuman and R.M.
Welch, 1991) และธำตุสังกะสีมีควำมส้ำคัญอย่ำงยิ่งต่อกำรเจริญเติบโต และพัฒนำกำรของ

เด็ก ผลกำรวิจัยพบว่ำ แร่ธำตุสังกะสีเป็นแร่ธำตุที่มีควำมส้ำคัญมำก เท่ำเทียมกับวิตำมินเอ ธำตุ
เหล็ก ไอโอดีน ที่เป็นแร่ธำตุที่ส้ำคัญในกำรเจริญเติบโตของเด็ก จำกกำรวิจัยพบว่ำแร่ธำตุสังกะสีสำมำรถ

ช่วยป้องกันกำรเกิดโรคท้องร่วง และโรคนิวมอเนียในเด็กได้ โดยโรคภัยทั้ง 2 ชนิดนี้ มักเกิดขึ้นกับเด็กๆ ใน

ประเทศก้ำลังพัฒนำ ซึ่งบริกำรทำงกำรแพทย์มักเข้ำไม่ถึง ผลกำรศึกษำพบว่ำ หำกให้แร่ธำตุสังกะสีกับเด็ก
จะช่วยลดอัตรำกำรเกิดโรคท้องร่วงร้อยละ 27 และช่วยลดกำรเกิดโรคนิวมอเนียในเด็กได้ร้อยละ 15

(Kenneth Brown, 2009) และปัญหำกำรขำดแร่ธำตุสังกะสีในไทย พบว่ำ มีควำมเสี่ยงในระดับปำน

กลำง โดยเฉลี่ยอยู่ในอัตรำร้อยละ 10-12 โดยเฉพำะเด็กในแถบภำคอีสำนขำดแร่ธำตุสังกะสีร้อยละ 12.3
ภำคเหนือร้อยละ 10.4 ภำคกลำงร้อยละ 8.9 และภำคใต้สูงถึงร้อยละ 18.3 โดยเด็กที่ขำดแร่ธำตุสังกะสี

จะมีส่วนสูงและน้้ำหนักต่้ำกว่ำมำตรฐำน (Kenneth Brown, 2009) นอกจำกนี้ยังพบว่ำ ธำตุสังกะสีเป็น
จุลธำตุชนิดหนึ่งที่ข้ำวต้องกำร ดังนั้นกำรให้ปุ๋ยเฉพำะธำตุอำหำรหลัก เช่น ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และ

โพแทสเซียมนั้นไม่เพียงพอ เนื่องจำกข้ำวยังต้องกำรธำตุอำหำรเสริมต่ำงๆอยู่แม้ปริมำณเล็กน้อยก็ตำม

ดังนั้น จึงจ้ำเป็นต้องส้ำรวจระดับปริมำณจุลธำตุสังกะสีในพื้นที่ปลูกข้ำว ศึกษำระดับปริมำณธำตุ

สังกะสีในดิน และข้ำว เพื่อหำแนวทำงแก้ไขปัญหำผลผลิตตกต่้ำ เนื่องจำกดินขำดจุลธำตุสังกะสี และ
ศึกษำแนวทำงเพิ่มปริมำณและคุณภำพของผลผลิตทำงกำรเกษตรของข้ำว โดยเสริมแร่ธำตุสังกะสีให้กับ