Page 211 - ปริมาณธาตุองค์ประกอบรวมในดินของประเทศไทย

ห้องสมุดกรมพัฒนาที่ดิน

กลุ่มดินทราย จ านวน 1 ชุดดิน ปริมาณธาตุองค์ประกอบรวมทั้ง 12 ธาตุ มีค่าอยู่ใน

พิสัยดังนี้ Si 430-459, Al 31-33, Fe 2, Ti 1.2-1.4, Na 0.4-0.7, Mg 0.2, K 14.8-20.3, Ca 0.1-
-1
-1
0.2 g kg และ S 13-15, P 153-259, Mn 138-227, Zn 4-5 mg kg
กลุ่มดินตื้น ประกอบด้วย 2 กลุ่มชุดดิน จ านวน 7 ชุดดิน ปริมาณธาตุองค์ประกอบ
รวมทั้ง 12 ธาตุ มีค่าอยู่ในพิสัยดังนี้ Si 286-440, Al 22-127, Fe 8-85, Ti 1.8-7.8, Na 0-1.5, Mg
-1
-1
0-8.8 K 1.4-27.4, Ca 0.1-2.9 g kg และ S 0-344, P 48-432, Mn 0-1155, Zn 10-68 mg kg
กลุ่มดินลึกปานกลาง ประกอบด้วย 2 กลุ่มชุดดิน จ านวน 3 ชุดดิน ปริมาณธาตุ

องค์ประกอบรวมทั้ง 12 ธาตุ มีค่าอยู่ในพิสัยดังนี้ Si 363-445, Al 16-47, Fe 10-34, Ti 1.2-6.2, Na
-1
0-0.2, Mg 0-1.5 K 0.6-6.1, Ca 0-0.1 g kg และ S 0-90, P 24-113, Mn 0-141, Zn 11-30 mg
-1
kg

ส่วนใหญ่องค์ประกอบของธาตุรวมจะขึ้นอยู่กับ 3 ธาตุหลัก คือ ซิลิคอน อะลูมินัม และ
เหล็ก ซึ่งเป็นองค์ประกอบหลักที่อยู่ในกลุ่มแร่อะลูมิโนซิลิเกตในดิน ส่วนปริมาณธาตุอื่น ๆ จะขึ้นอยู่

กับลักษณะเด่นของดินแต่ละชนิดเป็นส าคัญ จากการศึกษาธาตุองค์ประกอบรวมของดินท าให้เข้าใจ
พฤติกรรมของดิน ธาตุองค์ประกอบรวมของดินเป็นข้อมูลที่สัมพันธ์กับปัจจัยการเกิดดิน และเป็น

ข้อมูลที่ส าคัญในการประเมินศักยภาพของดิน น าไปสู่การใช้ประโยชน์ที่ดิน การจัดการดิน และการ
จัดการสิ่งแวดล้อม แน่นอนว่าปัจจัยการเกิดดินส่งผลต่อธรรมชาติของธาตุที่อยู่ในดิน ซึ่งสามารถใช้

ข้อมูลนี้เหมือนรอยพิมพ์นิ้วมือของมนุษย์ เนื่องจากดินหนึ่งจะได้รับปัจจัยการเกิดดินก่อให้เกิดสมบัติ

เฉพาะของดินนั้น โดยลักษณะของการกระจายตัวของความเข้มข้นของธาตุองค์ประกอบรวมของดิน
สามารถใช้ในการแบ่งกลุ่มดินตามสมบัติเชิงหน้าที่ของดิน (Soil functional properties)

ส าหรับการศึกษานี้ได้ท าการใช้การวิเคราะห์องค์ประกอบ และวิเคราะห์องค์ประกอบหลัก
ของปริมาณธาตุองค์ประกอบรวมของดินเพื่อจัดกลุ่มของธาตุที่มีพฤติกรรมเหมือนกันของกลุ่มชุดดินที่

ถูกแบ่งด้วยเนื้อดินเป็นหลัก ซึ่งเป็นข้อมูลที่เหมาะแก่การใช้ประโยชน์ในแง่การจัดการดิน และการใช้

ประโยชน์ที่ดิน จากการศึกษารูปแบบการจัดกลุ่มของธาตุองค์ประกอบรวมของดินตามกลุ่มชุดดิน
แสดงให้เห็นว่า ธาตุองค์ประกอบรวมของดินมีความสัมพันธ์กับอนุภาคอนินทรีย์อย่างชัดเจน ซึ่ง

อนุภาคอนินทรีย์ในดินประกอบไปด้วยแร่ 2 ชนิด คือ (1) แร่ดินเหนียว เช่น แร่เคโอลิไนต์ สเมกไทต์

เป็นต้น และ (2) แร่อื่นๆ เช่น แร่ควอตซ์ เฟลด์สปาร์ อนาเทส เหล็ก และแมงกานีสออกไซด์ เป็นต้น
โดยการผันแปรของธาตุองค์ประกอบรวมของดินมีความผันแปรระหว่างดิน และระหว่างชั้นดิน เป็น

ผลมาจากปัจจัยสภาพภูมิประเทศ วัตถุต้นก าเนิดดิน กระบวนการทางดิน และระดับการพัฒนาของ
ดิน

กลุ่มชุดดินในพื้นที่ลุ่มหรือพื้นที่น้ าขัง เป็นดินที่เกิดในพื้นที่ต่ า น้ าจึงเป็นปัจจัยที่ส าคัญที่มี
อิทธิพลและส่งผลต่อธาตุองค์ประกอบรวมของดิน ทั้งนี้ดินในพื้นที่ลุ่มได้รับอิทธิพลของน้ าใต้ดิน หรือ

198